Halve eeuw focus op eigendom verwerven, maakt blind voor mensen die dat niet kunnen

Het beleid van de voorbije halve eeuw heeft Vlamingen zoveel mogelijk aangemoedigd om zelf een eigendom te verwerven. Het had en heeft evenwel te weinig aandacht voor mensen die dat niet kunnen. Zij zijn op huren aangewezen, maar zowel op de private als de sociale markt vallen zij uit de boot. Dat stelt Hugo Beersmans van Woonzaak naar aanleiding van de "Pano"-reportage van 17/2/2021.

De nieuwe covid-steunmaatregelen voor mensen in armoede zijn nodig, maar onvoldoende om een grote sociale crisis af te wenden

Op 10 december 2020 raakte bekend dat er een akkoord is binnen de Kern om een aantal nieuwe steunmaatregelen aan mensen in armoede en kwetsbare groepen toe te kennen. Deze hebben tot doel de sociale gevolgen van de coronacrisis te beperken. Op 18 december heeft de Ministerraad zich gebogen over deze maatregelen. Het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) verwelkomt de broodnodige extra steun die er voor mensen in armoede komt, maar maakt zich grote zorgen omdat deze onvoldoende zijn om een grote sociale crisis af te wenden.

Nieuw Vlaams Actieplan Armoedebestrijding gemiste kans voor effectieve en structurele aanpak van armoede

De Vlaamse Regering heeft op 25 september 2020 het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2020-2024 (VAPA) goedgekeurd. Het Netwerk tegen Armoede is tevreden dat er werk is gemaakt van een VAPA, ondanks de coronacrisis. In volle crisis mensen in armoede betrekken is geen evidente opgave maar doet geen afbreuk aan het belang van een participatief beleid. “Dit actieplan stelt  teleur: er is weinig te merken van structurele maatregelen die een reëel verschil kunnen maken”, aldus waarnemend algemeen coördinator Nicolas Van Praet. “Omgekeerd valt in tal van acties de nadruk op de individuele verantwoordelijkheid van mensen op. We willen nu al aangeven dat er méér zal nodig zijn voor een VAPA dat die naam waardig is.” 

Een éénmalige premie van 250 euro aan leefloners, mensen met een beperking en IGO-gerechtigden is onvoldoende

De versoepeling van de huidige lockdown-maatregelen betekent niet dat het einde van de Covid-crisis ingeluid wordt. Integendeel, extra inspanningen zijn net nu nodig om ervoor te zorgen dat de reeds bestaande armoede en ongelijkheden niet verder toenemen. Het gebrek aan financiële en materiële middelen maakte de lockdown-maatregelen extra zwaar voor mensen in armoede en kwetsbare groepen. Dit heeft onder andere duidelijke gevolgen op vlak van mentale gezondheid.

Gezinnen in armoede dreigen kopje onder te gaan in coronacrisis

Samen met andere armoedeorganisaties trekken wij al van bij het begin van de coronacrisis aan de alarmbel over de nefaste impact op kwetsbare gezinnen. Niet alleen (tijdelijk) werkzoekenden komen in de problemen. Voor mensen met een uitkering onder de armoedegrens is het leven flink duurder geworden. Het afstandsleren doet kinderen in armoede massaal afhaken, ondanks de inspanningen die heel wat scholen aan de dag legden. De alarmerende signalen die wij daarover aan het beleid overmaakten, werden aanvankelijk niet gehoord. Het beleid lanceerde wel een reeks noodmaatregelen om de ergste nood te lenigen, maar dat belette niet dat gezinnen zwaar in de problemen kwamen. Nu lijkt er toch een kentering in de maak. Of dat hopen we toch.

Netwerken tegen Armoede vragen krachtige maatregelen om gezinsinkomen te beschermen in coronacrisis

Dringend nood aan meer automatische toekenning van rechten

Televisiemaker Thomas Vanderveken bond de kat de bel aan. Hij is net vader geworden en verbaasde zich over de gigantische papierberg waar hij door moest om een geboortepremie en andere rechten aan te vragen. Terecht punt, en dat geldt nog meer voor mensen in armoede, die vaak nog veel moeilijker hun weg vinden in de administratieve doolhof waar ze in verzeilen. Van aanvraag van een leefloon tot toegang tot sociale huisvesting. Veel mensen lopen verloren of raken verstrikt in de vele administratieve drempels die opgeworpen worden.

Netwerk tegen Armoede pleit voor doordachte aanpak bij discussie over verhoging minimumlonen

Het Netwerk tegen Armoede pleit al langer, samen met de BMIN-partners, voor een verhoging van uitkeringen en inkomens tot de Europese armoedegrens. We kunnen ons zelfs de vraag stellen of die Europese armoedegrens (60% van het mediaan inkomen in België) niet te laag ligt. Een belofte die opeenvolgende regeringen plechtig maakten en nadien lieten liggen. Ondertussen hebben PS en PVDA elk een wetsvoorstel ingediend om de minimumlonen (van werkenden dus) te verhogen tot €14/uur of ca €2.300/maand. Principieel kan het Netwerk tegen Armoede dit steunen, maar rond de concrete wetsvoorstellen hangen nog te veel vraagtekens om er hier en nu werk van te maken.

Netwerk tegen Armoede verzet zich tegen verstrengde toegang tot inkomensgarantie voor ouderen (IGO)

Het Netwerk tegen Armoede verzet zich in een advies tegen de verstrengde toegang tot het stelsel van inkomensgarantie voor ouderen (IGO). De MR-Kamer diende een wetsvoorstel in dat een verblijfsvoorwaarde van 5,5 jaar oplegt vooraleer men aanspraak kan maken op IGO. Het voorstel is nu voor advies naar de Raad van State. IGO is een uitkering voor senioren die onvoldoende rechten opgebouwd hebben voor een minimumpensioen. Het bedrag van de uitkering ligt onder de armoedegrens. Mensen die hiermee moeten rondkomen, leven sowieso in een precaire situatie. Het IGO-budget is de voorbije jaren fors gestegen en de minister verwijst daarvoor naar sociale shopping door senioren uit het buitenland. De feiten tonen een heel andere realiteit. Het zijn vooral verstrengde loopbaanvoorwaarden, terugschroeven van gelijkgestelde periodes en veranderende gezinssituaties die kwetsbare senioren in het precaire IGO-stelsel doen belanden, zowel met, maar vooral zonder migratie-achtergrond. Het aantal mensen met migratie-achtergrond in het stelsel lijkt een kleine minderheid te zijn.

Mensen in armoede: "Vlaamse regering kan werk maken van betere rechtentoekenning."

e Vlaamse regering heeft nog veel marge om rechten beter toe te kennen voor mensen in armoede. Dat laten ze zelf blijken in de jaarlijkse eindejaarsbevraging van het Netwerk tegen Armoede. De automatische toekenning van de schooltoeslag (participatietoeslag) door de vorige Vlaamse regering is alvast een stap vooruit. Maar ook in toekenning van sociale tarieven (energie, water) of sociale abonnementen (openbaar vervoer) kunnen nog belangrijke stappen vooruit gezet worden.

Uitstel meer humane invordering schulden mag geen afstel worden

Het Netwerk tegen Armoede reageert teleurgesteld op het uitstel van het wetsvoorstel dat uitwassen van de schuldindustrie aan banden moest leggen en beperkingen invoert voor inningskosten en meer financiële ademruimte moet geven aan mensen met betalingsproblemen. Het voorstel werd eerder unaniem goedgekeurd door de bevoegde commissie. Na die goedkeuring is de lobbymachine om het wetsvoorstel alsnog af te zwakken of te kelderen, in gang geeschoten. Uiteindelijk is het wetsvoorstel eerst voor advies doorgestuurd naar de Raad van State bij de voltallige zitting in De Kamer. Netwerk tegen Armoede rekent erop dat uitstel geen afstel wordt, want met deze wet zouden belangrijke stappen vooruit gezet worden in de aanpak van de schuldindustrie.

Wie nu geen werk maakt van armoedebestrijding, pleegt schuldig verzuim

De verkiezingsuitslag van 26 mei doet de alarmbellen afgaan. Dat zoveel mensen hun toevlucht zoeken tot extreemrechts heeft verschillende redenen. Dit is geen resultaat om vrolijk van te worden, wel een alarmsignaal om te kijken waarom mensen zich afkeren van de politiek, waarvan ze niet meer geloven dat die een oplossing kan bieden voor hun problemen.

Tien prioriteiten voor de verkiezingen 2019

De Vlaamse, federale en Europese verkiezingen komen steeds dichterbij. Op 26 mei trekken we alweer naar de stembus. Het Netwerk tegen Armoede wil graag tien prioriteiten verwezenlijkt zien in de volgende regeerperiode. de prioriteiten zullen de basisleidraad vormen bij de onderhandelingen voor het regeerakkoord. De tien prioriteiten bestrijken verschillende grondrechten. Zo pleit het Netwerk natuurlijk voor het optrekken van de laagste uitkeringen tot de Europese armoedegrens, maar ook voor een garantie op duurzaam en kwaliteitsvol werk, een veralgemeende derdebetalersregeling, een automatische toekenning van sociale tarieven voor abonnementen van openbaar vervoer, etc.

Netwerk tegen Armoede op stage in het Vlaams Parlement

Op 5 en 13/12/2023 waren we met een aantal beleidscollega's te gast in het Vlaams Parlement om kennis te maken met een aantal parlementsleden en de werking van het parlement. We wisselden uit over thema's die een link hebben met armoede. Armoede manifesteert zich vaak op verschillende levensdomeinen tegelijk en komt nooit alleen. Daarom is het belangrijk om ook beleidsmakers op die verschillende domeinen inzicht te geven om armoede structureel aan te pakken. Het waren twee inspirerende dagen met een aantal interessante debatten, zoals over de digitalisering van het statiegeld of de basisbereikbaarheid van het openbaar vervoer van De Lijn. We legden er ook onze 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid voor uit ons memorandum voor de verkiezingen 2024.