Armoedeorganisaties (Netwerk tegen Armoede, Uit de Marge, Welzijnszorg, Welzijnsschakels, ATD Vierde Wereld, Samenlevingsopbouw), samen met Vluchtelingenwerk Vlaanderen, reageren verbijsterd op verklaringen van de minister in het Vlaams Parlement. Afstandsleren is lang niet het succesverhaal dat minister Weyts er nu van probeert te maken. Wij vragen dringend dat bij de heropstart van scholen prioriteit gegeven wordt aan kwetsbare leerlingen. Anders dreigen duizenden leerlingen definitief af te haken.

De minister stelde onomwonden dat hij ‘nog nooit vragen gehad heeft in pre-coronatijden over gezinnen die geen toegang hebben tot digitale leermiddelen’. Armoedeorganisaties kaarten dit al jaren aan, in de pers, de publieke opinie en in overleg met het kabinet van de minister zelf. De digitale kloof is niet ontstaan tijdens de corona-crisis, maar zorgt er al jaren voor dat een pak leerlingen leerachterstand oploopt door een gebrek aan digitale omkadering.

Dat elk gezin in Vlaanderen binnen enkele weken een laptop zal hebben is onwaarschijnlijk, gezien de grote problemen bij de verspreiding van laptops en het feit dat de nood veel groter is dan het aanbod. De minister wil 10.000 laptops verspreiden, terwijl er 18.000 nodig zijn, alleen al voor het secundair onderwijs. Mooi idee van de minister om mee uit te pakken, maar moeilijk te realiseren als vooraf geen idee hebt van de noden, wat de minister nu zelf toegeeft. Bovendien komt elke laptop die nu nog geleverd wordt, al te laat, want met aanloopleren is men maandag ‘massaal’ gestart. En ja, er zijn bundeltjes uitgedeeld. Maar dat trekt de situaties in de gezinnen niet gelijk natuurlijk.

Too little, too late dus, en zelfs mét een laptop voor ieder gezin is de digitale kloof verre van gedicht. De ondersteuning thuis als je ouders digitaal ongeletterd zijn, of als je maar 1 laptop te verdelen hebt onder verschillende kinderen - het zijn allemaal zaken die leren, en zeker ook afstandsleren, bemoeilijken. Wij kaarten dit al jaren aan. Nu wordt de ongelijkheid die er altijd al was, nog pijnlijker duidelijk. De problemen die wij hebben voorspeld, blijken nu realiteit. Veel gezinnen zijn niet klaar voor afstandsleren, en door de veelvuldige communicatie zijn ze zich daar zeer goed van bewust. Alle ouders willen dat hun kind het goed kan doen op school. Als hen dan wordt beloofd dat ze het nodige materiaal zullen krijgen, zodat ook hun kinderen 'mee' kunnen - zoals door de scholen verwacht wordt - dan levert dat teleurstelling en veel extra stress op.. Overigens gaat dit over een veel bredere groep dan gezinnen in armoede. Het is zeker niet zo dat er in elk middenklassegezin een laptop per kind beschikbaar is met een internetverbinding die krachtig genoeg is om afstandsleren op een kwaliteitsvolle manier te laten verlopen.

Wij roepen de minister dringend op om in zijn overleg met het ‘brede onderwijsveld’, ook armoedeorganisaties te betrekken, en de signalen die hij van ons krijgt ernstig te nemen. Maak extra inzet mogelijk om leerlingen die nog steeds onder de radar zitten, terug in het vizier te krijgen. Zorg ervoor dat leerlingen die geen of onvolledige toegang hebben tot de leermiddelen zo snel mogelijk een gericht lesaanbod kunnen krijgen op school, in kleine groepen. Leid hen actief toe naar de school, waar ze onder begeleiding instructies krijgen, vragen kunnen stellen en hun werk kunnen doen. De schoolsluiting was een moment om te experimenteren met afstandsleren - maak in het exitplan een prioriteit van differentiatie en maatwerk, met focus op de risicogroep. Als de minister volhardt in zijn eigen strategie zal dit een grote groep leerlingen in de problemen brengen, niet alleen dit maar ook volgend schooljaar.

Netwerk tegen Armoede, David de Vaal
Uit de Marge, Ikrame Kastit
Welzijnszorg, Koen Trappeniers
Samenlevingsopbouw, Kristel De Vos
Welzijnsschakels, Hanne Geukens
ATD Vierde Wereld, Marijke Decuypere
Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Charlotte Vandycke