17-02-2020

Heksenjacht op kwetsbare senioren moet stoppen

Terug

Senioren met een IGO (Inkomensgarantie voor ouderen), moeten dezer dagen angstvallig de komst van de postbode afwachten. Het IGO is een minimumuitkering voor mensen die onvoldoende arbeidsjaren kunnen aantonen voor een minimumpensioen. Dat gaat gepaard met een absurd controlemechanisme, waarbij de postbode moet checken of senioren thuis zijn. Wie even naar familie wil, bijvoorbeeld aan de kust, of even met een vereniging op vakantie gaat, moet dat vooraf melden. Veel senioren worden geschorst, omdat ze net niet thuis zijn als de postbode aanbelt, of simpelweg de bel niet hoorden. Het Netwerk tegen Armoede eist dat de heksenjacht zo snel mogelijk ophoudt en voerde samen met BAPN (Belgische Netwerk Armoedebestrijding), andere armoedenetwerken en de vakbonden actie tegen deze onmenselijke maatregel.

"Deze controles viseren nodeloos zeer kwetsbare mensen."

Bekijk de reportage op Kanaal Z

Niet alleen de controles zijn mensonterend, ook het hele systeem daarachter beperkt enorm de bewegingsvrijheid van kwetsbare senioren. Zij mogen maximaal een maand per jaar in het buitenland verblijven en maximaal drie weken op een ander adres in België. Dat maakt dat een grootouder niet zomaar op de kleinkinderen kan gaan passen tijdens de zomervakantie, als die verder weg gaan wonen. Of dat senioren met migratie-achtergrond niet zomaar naar hun thuisland kunnen om hun familie te bezoeken. De voorwaarden zijn veel te streng en maken het mensen onmenselijk moeilijk om nog een sociaal netwerk op te bouwen.

Bovendien is dit een ernstige inbreuk op de privacy. Wie ergens anders wil verblijven, moet dat vooraf melden. Wie zonder verwittiging ergens anders verblijft, riskeert zijn uitkering te verliezen en er worden ook daadwerkelijk veel schorsingen uitgesproken. Dat gaat gepaard met een even absurd als kil controle-instrument. De postbode, die voor senioren een vertrouwenspersoon zou moeten zijn, moet nu aanbellen of senioren die niets gemeld hebben, effectief thuis verblijven. Wie na drie controles niet thuis gevonden wordt, krijgt een brief in de bus die binnen de vijf dagen moet teruggestuurd worden. Maar liefst 83% (!) van de schorsingen blijkt onterecht en moet dus nadien rechtgezet worden. Nodeloos duur voor de overheid, maar ook voor de senioren zelf, die ten onrechte een tijd lang zonder inkomen vallen.

De voorbeelden zijn legio. Wij kregen ook verschillende signalen dat het systeem mank loopt. Luister maar naar de verhalen van Raymonda en Rita

Erg stresserend om niet zeker te zijn van je uitkering

Raymonda:
Raymonda kwam op een middag thuis en zag dat er een brief in de brievenbus stak waarbij ze werd opgeroepen om zich te melden bij haar districtshuis. Daar moest ze een stempel ontvangen om te bevestigen dat ze in het land is. Raymonda was verbaasd om zo een brief te ontvangen, zeker omdat ze vaak thuis is en ze dus 3 keer de postbode zou gemist hebben. Ze heeft dit daags nadien gemeld bij onze vereniging Open Huis met de vraag wat ze moest doen. Ze is dan ook meteen naar het districtshuis gegaan, maar had vooral ook veel stress over het feit dat ze die brief dan "binnen de 5 werkdagen bij de pensioendienst moest binnen brengen". Met Open Huis merken we zelf dat onze brieven (activiteitenprogramma's) vaak langer dan 4 werkdagen onderweg zijn. Gelukkig heeft het districtshuis haar geholpen om de brief al door te faxen/mailen naar de pensioendienst, zodat die op tijd werd afgeleverd. Maar het is voor Raymonda een erg stresserende periode geweest.

Rita heeft gehoorproblemen, had de deurbel gemist en werd daarom geschorst.

Rita:
Rita is slechthorend en woont in een appartement. Als ze afspreekt met iemand, dan belt die persoon op haar gsm om te melden dat die voor de deur staat. De bel hoort ze vaak niet.

Rita had een uitstapje gepland van 10 dagen naar Blankenberge. Nadat ze terug thuis kwam, trof ze een brief in de brievenbus waarop stond dat ze zich binnen de 5 werkdagen moest aanmelden bij het districtshuis. De laatste dag van deze termijn was de dag waarop ze thuiskwam van Blankenberge. Ze is pas de volgende dag naar het districtshuis kunnen gaan waarop ze een stempel haalde. Zij was die voormiddag al de derde persoon die voor een stempel kwam voor een brief van IGO.

Maar Rita was dus te laat met de brief. Daardoor is ze geschorst. Ze heeft toen contact opgenomen met de pensioendienst. Daar had ze iemand aan de lijn die totaal geen empathie had voor haar verhaal. Ze heeft uitgelegd dat ze heel de periode ervoor thuis was maar slechthorend (ze heeft de bel dus niet gehoord) en ze slechts 10 dagen naar Blankenberge was (waarvan ze de bewijzen heeft: treintickets, foto's, bewijs van haar verblijf). Daar had de medewerker van de pensioendienst geen oren naar. Die medewerker ging echt uit van kwade wil.

Ze heeft toen teruggebeld naar de pensioendienst en had iemand anders aan de lijn. Ze heeft bij die medewerker ook weer haar verhaal gedaan en die heeft haar geadviseerd haar gehoor te laten testen en daarvan de bewijzen binnen te leveren. Dat heeft ze dus gedaan en daarbij is ontdekt dat ze langs 1 kant voor 85% doof is en het andere oor 65%. Dat zou de reden zijn waarom ze haar bel niet gehoord heeft toen de postbode was langs geweest. Ze heeft die bewijzen doorgegeven aan de pensioendienst waarbij het nu wel is rechtgezet.

Controle op gepensioneerden? Het sop is de kool niet waard.

Lees het opiniestuk van Michelle Ginée, Ocmw-medewerker in Gent

Volg ons


Blijf op de hoogte

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief

Steun ons nu

Uw steun helpt mensen om een toekomst uit te bouwen en de strijd aan te binden met armoede en sociale uitsluiting. Help mensen in armoede zichzelf te helpen.

Steun ons
Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikersgemak te verbeteren.
Ik ga akkoord.  Lees meer.