9 op 10 scholieren vindt dat menstruatie-armoede op school moet worden aangepakt. Dat blijkt uit een bevraging van de Vlaamse Scholierenkoepel bij zo’n 11.000 scholieren. Op donderdag 25 mei, naar aanleiding van Wereld Menstruatiedag, vraagt de Vlaamse Scholierenkoepel daarom aandacht voor de onzichtbare en vaak vergeten problematiek rond menstruatie-armoede. Dat doen we op basis van ons advies rond menstruatie-armoede.Het Netwerk tegen Armoede ondertekende mee het advies.

“Als toiletpapier wordt betaald door de overheid, waarom menstruatieproducten dan niet?” - Scholier, tweede graad doorstroom finaliteit

Dit advies vraagt het invoeren van een gestructureerde aanpak om het menstruatiewelzijn op school te versterken. Er is nood aan een publiek debat, en dat niet enkel op maatschappelijk niveau. Ook op onderwijsniveau, waar het thema de voorbije jaren vooral richting het domein welzijn en armoede werd geschoven, moet dit thema hoger op de politieke agenda.

Menstruatie-armoede zorgt voor een risico op schooluitval, leerachterstand en mentale uitsluiting. Om het recht op onderwijs en het mentaal welzijn van al onze scholieren te bewaken, is er dringend nood aan een overkoepelende regelgeving. Er moet ondersteuning komen die elke middelbare school in staat stelt om aan de slag te gaan. Zo kan elke school, samen met haar scholieren, inzetten op informeren en sensibiliseren. Menstruatieproducten moeten toegankelijk en kosteloos kunnen worden aangeboden.

“Ik weet zo goed als niets, aangezien ik het niet van mezelf weet en het niet fatsoenlijk op school zag.” - Scholier, tweede graad doorstroom finaliteit

Deze aanpak kan revolutionair en innoverend klinken. Dat is niet zo. Sinds 2022 moeten lokale overheden en onderwijsinstellingen in Schotland kosteloos tampons en maandverband aanbieden aan iedereen die het nodig heeft. Dit jaar gebeurde in Spanje hetzelfde. Ook Groot-Brittannië en Nieuw-Zeeland hebben wetten die menstruatieproducten kosteloos maken op scholen. Vlaanderen en Brussel moeten mee in dit koppeloton. Achterblijven kan volgens ons niet.

Menstruatie-armoede aanpakken op school is dus niet zo’n gek idee. Ons advies voorziet meer info, cijfers en quotes rond dit thema en formuleert op basis hiervan volgende aanbevelingen voor het beleid:

We vragen aan de minister van Onderwijs, Welzijn en Armoedebestrijding om:

• Een publiek debat rond de problematiek van menstruatie-armoede op te starten tussen de ministers van Onderwijs, Welzijn en Armoedebestrijding.
• (financiële) Steun aan scholen om de nodige menstruatieproducten voor leerlingen kosteloos te kunnen voorzien.
• Heldere, toegankelijke en betrouwbare informatie rond menstruatie-armoede te voorzien voor scholieren, leerkrachten en directies, bijvoorbeeld via een portaalwebsite. Ondersteun de onderwijsverstrekkers om gebruik te maken van die informatie en moedig hen daarin aan. Op die manier komen scholen tot een gelijke startpositie. Gebruik daarvoor de expertise en reeds ontwikkelde tools van de partners die hier al rond werken.

We vragen aan de onderwijsverstrekkers en scholen om:

• Op school op een toegankelijke manier kosteloze menstruatieproducten voor de leerlingen te voorzien.
• De problematiek ‘menstruatie-armoede’ op school serieus te nemen en effectief aan te pakken. Informeer en sensibiliseer scholen, leerlingen, leerkrachten en leerlingenbegeleiders hierover. Dit kan onder andere door meer aandacht aan menstruatie te schenken in de lessen seksuele en relationele vorming of door het invoeren van een jaarlijkse infocampagne. Zorg ook voor inspraak van de leerlingen zelf. Gebruik daarvoor de expertise en reeds ontwikkelde tools van de overheid en de partners die hier al rond werken.
• Komaf te maken met onhygiënische toiletten op scholen. Scholieren vragen propere toiletten zodat ze op een hygiënische manier van menstruatieproducten kunnen wisselen.

“Een toilet is toch het eerste om te kuisen? Een beetje vuile voeten onder mijn schoolbank maakt me niet uit, maar een toilet moet proper zijn.” - Scholier, derde graad ASO

Dit advies wordt onderschreven door Bruzelle, Caritas Vlaanderen, CGSO, deMens.nu, Netwerk Tegen
Armoede, Rebelle, de Vrouwenraad, vzw Krijt, Drupp.be en GoedGeRegeld.