Digitale inclusie: Niet iedereen is mee
De versnelde digitaliseringstrend is onmiskenbaar; participatie in de samenleving verloopt meer en meer digitaal. De meeste Vlamingen gaan aan de slag met de digitale technologie en zijn mee. Maar voor meer dan de helft van de Vlamingen volgen de technologische veranderingen zich te snel op.
De eenzijdige digitalisering en de afbouw van fysiek toegankelijke dienstverlening sluit mensen uit. In de schoot van het Netwerk tegen Armoede brengen wij de stem en ervaring van mensen in armoede samen vanuit de 61 verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Zij geven klaar en duidelijk aan dat ze digitaal de snelle shift niet kunnen volgen.
“…Het ergste aan een leven in armoede is het gevoel er niet bij te horen. Afgelopen jaar kwam daar een extra dimensie bij … zelfs bij de bakker werd ik scheef bekeken omdat ik niet kon betalen met mijn bankkaart of smartphone. ...”
Digitale kloof het grootst bij huishoudens met lagere inkomens
Uit het onderzoek ‘Barometer Digitale Inclusie' van IMEC-MICT-UGent blijkt dat 40% van de Belgen digitaal kwetsbaar is. De digitale kloof is vooral voelbaar bij de laagste inkomens.
"Mijn 3 kinderen moeten tegenwoordig hun huiswerk maken op een laptop of het huiswerk online uploaden. Wij hebben enkel de laptop van mijn man zijn werk. Dat betekent dat de kinderen pas aan hun huiswerk kunnen beginnen als hij thuis is."
Wat zijn onze aanbevelingen?
Het huidige sociaal tarief is zowel qua doelgroep als qua korting te beperkt om mensen in armoede toegang tot internet en telefonie te verzekeren. Een uitbreiding van het sociaal tarief zou minstens gericht moeten zijn op mensen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming.
De automatische toekenning van sociaal tarief voor internet en telefonie zou een grote stap vooruit betekenen in het dichten van de digitale kloof.
Toegankelijke dienstverlening (fysiek én digitaal) is een basisvoorwaarde om grondrechten van mensen te vrijwaren. Het is van belang dat fysieke dienstverlening niet ‘aanvullend’ is op het digitale aanbod maar centraal staat in het aanbod: een open, fysiek onthaal waar mensen zonder afspraak en zonder meerkost terecht kunnen voor kwalitatieve dienstverlening, doorverwijzing en ondersteuning is essentieel.
Een van de belangrijkste problemen die voortvloeien uit het digitaliseren van diensten is de discriminatie van maatschappelijk kwetsbare groepen. Er zijn corrigerende maatregelen nodig om negatieve gevolgen voor bepaalde groepen te compenseren. Ervaringskennis inzetten bij de digitalisering van de diensten en grondrechten is essentieel om goede corrigerende maatregelen te nemen.