“Onderwijs is geen luxe, het is een basisrecht!” Dat is de centrale boodschap van de campagne van het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen voor de Vlaamse verkiezingen van 9 juni. Onderwijs kan een hefboom uit armoede zijn, maar is dat momenteel niet. Voor 1 op 8 kinderen in Vlaanderen die opgroeien in armoede, biedt ons onderwijs niet de kans tot maximale zelfontplooiing. “We zetten in op gelijke onderwijskansen voor iedereen zodat alle kinderen en jongeren de kans krijgen zich te ontplooien. Schoolfacturen worden steeds hoger, de werkingsmiddelen voor scholen zijn ontoereikend. Zij zoeken oplossingen, maar zien vaak geen andere uitweg dan de kosten door te rekenen aan de ouders. Dat resulteert in minder kansen voor kinderen in armoede. Ze gaan niet mee op schooluitstap en missen belangrijke levenslessen, ze zitten zonder schoolboeken of -materiaal in de klas en kunnen zo minder goed kunnen opletten of het gezin kan geen dure bijlessen of privé-zwemlessen betalen”, aldus Heidi Degerickx, algemeen coördinator van het Netwerk tegen Armoede.

Op donderdag 25 april trapte het Netwerk tegen Armoede de campagne af tijdens de Inspiratiedag: ‘betrokken scholen, betrokken ouders’ van Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen in Aalst. Een goede samenwerking tussen ouders en scholen is één van de aanbevelingen van het Netwerk tegen Armoede voor gelijke kansen op school. De inspiratiedag toonde goede praktijken van samenwerking van brugfiguren, die luisteren naar de noden van ouders én scholen, en hen samenbrengen om zaken structureel te verankeren in de scholen. Met het kennismakingsspel ‘Sterrenschool’, dat ze ontwikkelden, kunnen ouders en leerkrachten en begeleiders meteen het ijs breken en elkaars vertrouwen wekken.

Onderwijs kan een hefboom uit armoede zijn, maar is het dat op dit moment absoluut niet. Het vergroot eerder de kloof tussen kansrijke en kansarme leerlingen. Wie het kan betalen, laat zijn kinderen mee op schooluitstap gaan. Zij kunnen de lessen omzetten in de praktijk waardoor leerstof beter blijft hangen. Daarnaast biedt het ook andere leermogelijkheden, zoals het openbaar vervoer nemen, onbekenden aanspreken, leren omgaan met klasgenoten … Leerlingen die op school moeten blijven omwille van de kostprijs van de uitstap, zijn dubbel gestraft. Ze missen een fijne dag met hun klasgenoten en krijgen niet de kans om theorie aan praktijk te koppelen.

Met de campagne ‘Onderwijs is geen luxe, het is een basisrecht’ vestigt het Netwerk tegen Armoede de aandacht op de vele obstakels die kinderen en jongeren in armoede kansen ontnemen om de armoedecirkel te doorbreken. Onderwijs vormt een belangrijke inzet van de verkiezingen in juni 2024. Het Netwerk tegen Armoede brengt mensen in armoede samen om de knelpunten in beeld te brengen en aanbevelingen te formuleren voor het toekomstige beleid rond onderwijs. Die aanbevelingen staan ook in het memorandum 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in ‘24 van het Netwerk tegen Armoede.

Goed en betaalbaar onderwijs sluiten elkaar niet uit. Het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale armoedeverenigingen formuleerden drie aanbevelingen om ons onderwijs echt toegankelijk te maken en ervoor te zorgen dat elk kind hun talenten kan ontwikkelen:

Het Netwerk tegen Armoede verzamelde verhalen van mensen uit de verenigingen rond gelijke onderwijskansen. Een van hen is Cindy Van Geldorp, mama van een zoontje en een tweede kindje onderweg. Ze werkt als ervaringsdeskundige bij het Netwerk tegen Armoede. Haar zoontje zit in de lagere school waar een maximumfactuur geldt: “Hier vallen helaas niet alle kosten onder. Zo betalen we 1 euro/dag voor het middagtoezicht. Dat loopt dus enorm op als je meerdere kinderen hebt en is niet altijd voor iedereen betaalbaar. Het is voor ouders niet altijd duidelijk wat wel of niet onder de maximumfactuur valt. Gemiddeld betalen we 13 euro/maand voor middagtoezicht. Dat is dus ongeveer 130 euro op een schooljaar, dat bovenop de maximumfactuur van 105 euro komt.”

De Inspiratiedag ‘Betrokken scholen, betrokken ouders’ op donderdag 25 april 2024 vormt de aftrap van de campagne ‘Onderwijs is geen luxe, het is een basisrecht’ met goede praktijken en verhalen van ouders en brugfiguren. Intussen start ook een socialemediacampagne met verhalen over drempels naar gelijke onderwijskansen. De campagnesite onderwijsisgeenluxe.be staat centraal en geeft inzicht in het thema en de aanbevelingen, bevat getuigenissen en goede praktijken, campagnemateriaal, foto’s en filmpjes, artikels ...

Verder roept het Netwerk tegen Armoede scholen en organisaties op een X te maken tegen hoge schoolkosten en er een foto of video van te posten op sociale media. Met de aanbevelingen en verhalen stapt het Netwerk tegen Armoede naar de volgende Vlaamse Regering en minister van Onderwijs om gelijke onderwijskansen te garanderen.