Bij de aanvraag voor bewindvoering duiken er al onmiddellijk een aantal drempels op. Zo is het voor mensen vaak niet duidelijk wat bewindvoering juist inhoudt en wat de impact van bewindvoering zal zijn op het verdere leven. Daarnaast wordt er soms zonder medeweten van de cliënt een aanvraag tot bewindvoering ingediend en voelen ze zich niet gehoord tijdens de zitting.

"Mijn begeleider van wonen heeft een aanvraag gedaan zonder dat ik het wist. Ik kreeg ineens een brief dat ik op gesprek moest bij de vrederechter wat ik niet wilde. Ik ben toen geweest maar had niet het gevoel dat ik daar iets kon zeggen.”

De communicatie tussen bewindvoerder en cliënt loopt vaak slecht en levert problemen op voor personen onder bewindvoering. Een regelmatig gehoorde klacht is dat de bewindvoerder onbereikbaar is. Vaak kunnen mensen onder bewindvoering enkel terecht bij een secretaresse die de vraag al dan niet doorgeeft aan de bewindvoerder. Terugkoppeling is er niet altijd, waardoor de persoon in kwestie meermaals voor dezelfde vraag/probleem contact moet opnemen met de bewindvoerder. Soms moeten mensen wekenlang wachten op antwoord. Dit is frustrerend en leidt tot stress, maar ook boosheid

“Contact leggen met de bewindvoerder zelf is moeilijk. Als ik bel, is het altijd de secretaresse die opneemt en vaak moet ik dan nog een keer extra bellen om een antwoord te krijgen. Ze zegt altijd dat ze het zal doorgeven, maar dan hoor ik er daarna niks meer van. Op mails krijg ik nooit antwoord."

Bewindvoerders zijn wettelijk verplicht jaarlijks een verslag op te stellen met een overzicht van de inkomsten en uitgaven en wat zij als bewindvoerder voor hun cliënt gedaan hebben. Helaas zijn er nog steeds bewindvoerders die dit niet doen of die dit verslag niet aan hun cliënt en zijn/haar/hun vertrouwenspersoon bezorgen. Hierdoor beschikken deze mensen onder bewindvoering over geen enkele informatie wat betreft hun financiële situatie. Dit is zorgwekkend, het is een officiële verplichting. Wanneer cliënten dit verslag niet krijgen, wordt hun recht op informatie geschonden. Daarnaast is het jaarverslag vaak onbegrijpelijk voor de mensen die onder bewindvoering staan.

“Ik zie mijn bewindvoerder 1x per jaar 10 tot 15 min om dat jaarverslag te bespreken. Dat is binnen en buiten. Ik heb geen vertrouwen in haar. De uittreksels van de bank staan ook op dat jaarverslag, maar dat is niet duidelijk, dat is te klein. Ik heb gevraagd of dat groter gemaakt kan worden, maar ik heb geen antwoord gekregen.”

Mensen onder bewindvoering krijgen een leefgeld, meestal is dit wekelijks, soms maandelijks. Een constante doorheen de ervaringen van mensen onder bewindvoering is dat ze vaak weinig tot geen inspraak krijgen in zaken die door de bewindvoerder rechtstreeks betaald worden. Toch zouden ze graag vaker samen beslissingen nemen, dit versterkt hun gevoel van zeggenschap over hun eigen leven.

"Ons internetabonnement mochten we zelf kiezen, er was maar één voorwaarde: er mocht geen gsm in het abonnement inbegrepen zijn. Dat vond ik goed, het gaf me het gevoel dat ik ook iets te zeggen heb.”

Mensen hebben dan het gevoel dat de bewindvoerder niets voor hen doet en begrijpen dus ook niet waarom ze hem/haar zouden moeten betalen. Daarnaast zijn er ook cliënten die regelmatig te maken krijgen met het laattijdig ontvangen van hun leefgeld of betalingen die te laat uitgevoerd worden waardoor cliënten extra aanmaningskosten krijgen of mensen die geen jaarverslag ontvangen. Het betalen van een bewindvoerder is moeilijk te accepteren als er geen enkele vorm van communicatie is tussen de cliënt en de bewindvoerder. Zeker wanneer er zaken mislopen binnen de bewindvoering is er weinig begrip voor de kosten die men moet betalen aan de bewindvoerder. Als er wel een goed contact is, is er ook veel meer begrip voor de kosten die bewindvoering met zich meebrengt.

“Mijn bewindvoerder is heel betrokken, maar dat heeft ook een nadeel: hierdoor rekent hij veel extra kosten aan. Ik beschouw dit als een investering want ik krijg veel uitleg en heb een goed contact. Het is bijvoorbeeld mijn eigen keuze dat mijn bewindvoerder 2x per jaar aanwezig is op mijn zorgoverleg.”

Bij veel van de bevraagde mensen onder bewindvoering loopt er regelmatig iets mis. Ze krijgen bijvoorbeeld een aanmaning in de bus omdat een bepaalde factuur niet betaald zou zijn geweest. Of schulden lopen alleen maar verder op sinds ze onder bewindvoering staan. Vaak wordt er ook geen rekenschap afgelegd tegenover de cliënt wanneer dit gebeurt. Een verontschuldiging en een uitleg hoe dit kan gebeuren zou wel het minste zijn dat een cliënt in zo’n situatie mag verwachten.

“Ik begrijp niet hoe ik schulden kan maken als ik zelf geen toegang heb tot mijn geld. Toch ben ik wel degene die ervoor moet opdraaien als het gebeurt.”

Cliënten zijn vaak niet of niet voldoende op de hoogte van hun rechten. Zoals in het begin van dit dossier reeds vermeld, ontbreekt het mensen aan voldoende mentale ruimte om op het kennismakingsgesprek bij het vredegerecht alle informatie op te nemen. Een korte nota op papier in heldere en toegankelijke taal, zou hier soelaas kunnen bieden. Dan kunnen mensen achteraf, eens ze wat bekomen zijn, al hun rechten rustig nalezen.

“Ik mis het heel erg om op vakantie te gaan, dat mag niet van de bewindvoerder. Op dit moment van het jaar wordt mijn vakantiegeld uitbetaald, maar ik weet niet wat daarmee gebeurt. Ik heb geen schulden en begrijp niet waarom ik geen deel van mijn vakantiegeld krijg om een weekje weg te kunnen gaan, daar dient dat toch voor.”

Bewindvoering is een ingrijpende procedure die (afhankelijk van de soort) impact heeft op zeer belangrijke aspecten van iemand zijn/haar/hun leven. Veel mensen onder bewindvoering hebben veel moeite met toestemming moeten vragen om bepaalde noodzakelijke aankopen te mogen doen, zoals het vervangen van een kapot huishoudtoestel of het aankopen van nieuwe noodzakelijke kleding. Ook het feit dat ze dit telkens moeten bewijzen door het aankoopbewijs aan de bewindvoerder te bezorgen is moeilijk. Het geeft het gevoel dat ze geen vertrouwen krijgen van hun bewindvoerder en daardoor is het ook moeilijk om vertrouwen van de cliënt te verwachten. Daarnaast wordt het als betuttelend beschouwd.

“Dat is toch enorm betuttelend dat je mensen gaat zeggen waar ze moeten winkelen. Gewoon al het idee dat mensen winkels moeten aflopen om prijzen te vergelijken terwijl je dit tegenwoordig allemaal online kan doen.”