Een grote groep leerlingen uit gezinnen met laag inkomen ziet zijn onderwijskansen beperkt door financiële tekorten. Hun ouders hebben moeite om de schoolfactuur te betalen. Zelf voelen ze zich vaak uitgesloten: omdat ze niet de richting kunnen volgen waar hun talent en passie ligt, omdat ze soms moeten afhaken voor schooluitstappen of omdat ze het schooljaar moeten starten zonder het nodige lesmateriaal. De financiële en sociale drempels duiken voortdurend op in de klas en dat is onaanvaardbaar. Daarom voert het Netwerk tegen Armoede campagne voor een maximumfactuur in het secundair onderwijs. Onze petitie werd 7.000 keer ondertekend.
Het basisonderwijs werkt al langer met een maximumfactuur. Het probleem van betaalbaarheid stelt zich daardoor minder in dat onderwijsniveau, maar wel steeds meer in het secundair onderwijs. De kosten daar lopen sterk uit elkaar en zijn schoolafhankelijk, maar vanaf het 3de leerjaar ook afhankelijk van de studierichting.
Uit de studiekostenmonitor blijken enorme verschillen tussen scholen in de kosten die ze doorrekenen aan de ouders.
De resultaten van de studiekostenmonitor (eerste graad SO) werden dit voorjaar (eindelijk) vrijgegeven. Daaruit blijken enorme verschillen tussen scholen in de kosten die ze doorrekenen aan de ouders per schooljaar. Sommige scholen maken duidelijk en effectief werk van kostenbeheersend beleid, maar dat doen ze lang nog niet allemaal. Een maximumfactuur wordt ook door de onderzoekers gezien als een manier om scholen te dwingen hun kostenbeleid onder de loep te nemen. Bovendien is dit een maatregel die alle ouders ten goede komt, en die hen duidelijkheid biedt over de totale kost van een schooljaar.
Een vast bedrag in de eerste graad, een variabele maximumfactuur naargelang de studierichting in de tweede en derde graad.
In de eerste graad zou één bedrag moeten kunnen volstaan. Uiteraard kosten sommige studierichtingen, vanaf de tweede graad dus, meer dan andere. We pleiten dan ook niet voor één vast bedrag voor alle leerjaren en studierichtingen, maar voor een gedifferentieerde maximumfactuur. In de eerste graad moet één bedrag dan weer wél kunnen volstaan.
De monitor wees bovendien uit dat er steeds minder leerlingen deelnemen aan meerdaagse uitstappen in de eerste graad, dat de kosten hiervoor erg hoog zijn in vergelijking met het basisonderwijs, en dat het gebruik samenhangt met SES-kenmerken van een leerling. Daarom pleiten we naast een scherpe maximumfactuur voor de bijdrageregeling, ook voor een minder scherpe maximumfactuur als plafond voor uitstappen. Iedere leerling moet de kans krijgen om deel te nemen aan deze uitstappen.
Schooltoelage dekt schoolkosten absoluut niet
Nu we weten hoeveel een schooljaar gemiddeld kost, moeten we bovendien besluiten dat de schooltoelagen deze kost allesbehalve dekken. Zelfs de maximale toelage (waar slechts weinig leerlingen recht op hebben) ligt nog enkele honderden euro onder de gemiddelde studiekost. Het wordt dus hoog tijd dat deze bedragen opnieuw bekeken worden. Ook hier vragen we dat er aangepaste bedragen komen naargelang de studierichting, zodat de kostprijs geen drempel is voor jongeren om hun droomjob na te jagen.