Impact van de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd

Zowel het Vlaamse als federale regeerakkoord bevat beleidsmaatregelen die een impact zullen hebben op de Vlaamse arbeidsmarkt, zoals de geplande beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd, het beperken van de loopbaancheques of de samenlevingsjobs. Het Netwerk tegen Armoede mocht in de hoorzitting van het Vlaams Parlement de gevolgen van deze maatregelen duiden én advies geven op 19/6/2025. Ervaringsdeskundige Christophe Teirlinck en beleidsmedewerker Sanne Coremans namen het woord in de Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie.

Hoe flexibel is de arbeidsmarkt voor alleenstaande ouders?

Voor alleenstaande ouders is de combinatie werk-privé niet altijd evident, zeker niet als je geen groot netwerk hebt. Hoe flexibel is de werkvloer om er rekening mee te houden? Alleenstaande moeder Bianca van onze vereniging De Zuidpoort vzw getuigt in De Morgen van 25/4/2025 over haar ervaringen. Algemeen coördinator Heidi Degerickx geeft een aantal aanbevelingen die kunnen helpen om de combinatie werk-privé beter in balans te krijgen.

(foto: Aurélie Geurts)

Federaal regeerakkoord dreigt meer mensen dieper in armoede te drijven

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede en het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) vrezen dat het nieuwe federale regeerakkoord meer mensen dieper in de armoede zal duwen. De besparing van 2,8 miljard euro op de sociale zekerheid zal de koopkracht van mensen in armoede aantasten en haalt de sociale bescherming onderuit.
“Elke persoon in armoede is en blijft er één te veel. Iedereen heeft recht op een menswaardig leven”, staat te lezen in de eerste paragraaf van het hoofdstuk Armoedebestrijding van het federaal regeerakkoord. Daarvoor zal de regering twee grote hefbomen gebruiken: werk en controle, zodat “armoedebeleid zich kan focussen op zij die niet kúnnen werken en hulpbehoevend zijn”. Daarmee wordt de toon meteen gezet. We maakten samen een analyse van het federaal regeerakkoord en publiceerden deze op 25/2/2025 op DeWereldMorgen.be.

Sloop onze koopkracht niet

Het regeerakkoord van de nieuwe federale regering dreigt meer mensen dieper in de armoede te duwen. De besparing van 2,8 miljard euro op de laagste inkomens zal de koopkracht van mensen in armoede aantasten en haalt de sociale bescherming onderuit. Bovendien zal de beperking van de werkloosheid in de tijd de kansen afnemen van mensen in hun zoektocht naar werk en richting OCMW en leefloon drijven. Daarom kwamen we met heel wat verenigingen op straat op 13/2/2025 om de stem van mensen te laten horen die de dupe zullen zijn! Dat is ook de pers niet ontgaan!

Het federaal regeerakkoord zet mensen in armoede in de kou

Decenniumdoelen is opgelucht dat de federale onderhandelaars geluisterd hebben naar het middenveld en de academici die waarschuwen om niet te raken aan de indexering van de leeflonen en de werkloosheidsuitkeringen. Het systeem van de automatische indexering dient immers om de koopkracht te beschermen als het leven duurder wordt, zowel voor wie werkt als voor wie van een uitkering moet leven.

Wat heeft Arizona-coalitie in petto voor mensen in armoede?

BAPN, het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding, en haar regionale netwerken, zijn bezorgd dat een aantal hervormingen in het nieuwe regeerakkoord de armoede in België zullen verergeren. Daarom roepen we de nieuwe Arizona-coalitie op om de armoedesector te betrekken in de implementatie van een aantal sociaaleconomische kernmaatregelen en zo de ervaringskennis van mensen in armoede in rekening te brengen.

Dossier Werkloosheid: Werkzoekenden in armoede aan het woord

Het versterkte activeringsbeleid naar werk in Vlaanderen en de hervorming van werkloosheidsuitkeringen op de federale onderhandelingstafel geven aanleiding tot maatschappelijke en politieke debatten over werk en werkloosheid. De stem van mensen in armoede op zoek naar werk ontbreekt vaak in de debatten en de verschillende maatregelen. In samenwerking met verschillende lokale armoedeverenigingen brengt het Netwerk tegen Armoede advies over de zoektocht naar werk vanuit de ervaringsdeskundigheid van mensen in armoede. Werk kan een hefboom zijn uit armoede, maar dat is niet automatisch het geval. Werken betekent niet voor iedereen een duurzame job met goede verloning. Vanuit de verschillende drempels die mensen in armoede ervaren, formuleren ze 4 centrale aanbevelingen om van werk een hefboom uit armoede te maken.

Open nieuwjaarsbrief Vlaams Netwerk tegen Armoede 2025

Beste wijzen van dit land
Bouwen we in 2025 samen aan een herberg waar plaats is voor élke mens?
Het is weer de tijd van de goede voornemens. Brengt u samen de blijde boodschap aan de Koning op Driekoningen? Gezinnen en kinderen in armoede verwachten geen goud, wierook en mirre. Samen met hen vragen we niet veel. Wel hopen ze op een minimuminkomen boven de armoedegrens, een betaalbare woonst en werkbaar werk. Dat zijn de drie cruciale hefbomen om de armoedecirkel te doorbreken van 2 miljoen Belgen die 2025 starten in moeilijke, soms onmenselijke omstandigheden. Laat u daarbij adviseren door mensen met armoede-ervaring.

Armoede is een kwestie van overleven, soms een leven lang

Op 13/12/2024 stelt USAB van UAntwerpen het Jaarboek Armoede en Ongelijkheid 2024 over thema levensloop en de link met armoede en ongelijkheid voor. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp zal er samen met algemeen coördinator Heidi Degerickx gastspreker zijn om politiek debat in te leiden. Cindy vertelde op 7/12 op Radio 1 dat armoede zijn littekens nalaat, soms een leven lang. Jill Coene van Universiteit Antwerpen gaf verdere toelichting over het Jaarboek Armoede. Ze pleitte voor de verhoging van de laagste inkomens als perspectief om uit armoede te geraken. Mieke van Centrum Kauwenberg in Antwerpen getuigde op 13/12 op radio en tv over hoe ze als alleenstaande moeder van 3 kinderen de eindjes aan elkaar moet knopen. Het Netwerk tegen Armoede schreef mee aan het Jaarboek Armoede door het perspectief van de levensloop van mensen in armoede in te brengen.

Naar een volwaardige arbeidsdeelname van vrouwen met een migratieachtergrond

De werkzaamheidsgraad van vrouwen die buiten de EU geboren zijn, behoort tot de allerlaagste van Europa. De Vlaamse Regering ziet in o.a. vrouwen met een migratieachtergrond, zowel werkzoekend als niet-beroepsactief, een potentiële arbeidsreserve. LEVL, Furia, Netwerk tegen Armoede, ella vzw en Femma lieten deze vrouwen zelf aan het woord en brengen enkele hefbomen voor een volwaardige arbeidsdeelname in kaart.

Armoedeverenigingen zetten aanbevelingen op agenda van lokale verkiezingen

De lokale verkiezingen van 13 oktober vallen net voor de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17/10. Daarom zetten het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen hun aanbevelingen voor een lokaal armoedebeleid op de politieke agenda. De stem van mensen in armoede wordt helaas te weinig gehoord. “Wie beter dan mensen in armoede zelf kunnen oplossingen aanbrengen die écht werken. De lokale besturen nemen vaak beslissingen die invloed hebben op hun dagelijks leven, zonder hen te raadplegen. Daarom nemen ze het woord als raadgever voor het lokaal (armoede)beleid. Ze trekken de burgemeesterssjerp aan en geven aanbevelingen voor als zij het voor het zeggen zouden hebben,” zegt ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Met de campagne ‘Als ik burgemeester ben …’ laten ze de stem van mensen in armoede horen. De lokale verenigingen organiseren politieke debatten en acties om hun eisen en aanbevelingen kenbaar te maken.

Warm en welvarend Vlaanderen, maar niet voor iedereen?

Het regeerakkoord 2024-2029 van de nieuwe Vlaamse Regering heeft de ambitie om een warm en welvarend Vlaanderen uit te bouwen. Maar geldt dat wel voor iedereen? “We hebben het Vlaamse regeerakkoord gescreend op het vlak van armoedebestrijding voor de prioritaire thema’s werk, inkomen, onderwijs, wonen en vrijetijdsbesteding. We zien helaas een toenemende nadruk op individuele verantwoordelijkheid waarbij er meer en meer voorwaarden komen voor mensen om hun grondrechten te laten gelden. Het regeerakkoord verheft werk en activering terecht tot een cruciale hefboom in de strijd tegen armoede. Maar de sociale bescherming voor wie ziek is of niet kan werken, blijft vaag of onderbelicht”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. Het Netwerk tegen Armoede nodigt de nieuwe Vlaamse Regering uit om de structurele dialoog met mensen in armoede aan te gaan om armoede écht te herkennen en erkennen. “Samen willen we structurele oplossingen uitwerken om armoede te bestrijden.”

Advies over verplichte inschrijving bij VDAB van leefloongerechtigden

De vorige Vlaamse regering zette in op de activering van leefloongerechtigden via een decreet dat inschrijving bij VDAB verplichtte voor deze groep. De verplichte inschrijving bij VDAB is onder de huidige Vlaamse Regering een gangbaar basisprincipe voor diverse kwetsbare groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals sociale huurders, inburgeraars en tijdelijk ontheemden. Ook bij deze groepen is het armoederisico hoog.

Sterk Vrouwenwerk: richting een duurzame job voor vrouwen in armoede

Op 3/7/2024 hebben het Netwerk tegen Armoede en de progressieve vrouwenbeweging ZIJkant een toolkit en een podcast van Sterk Vrouwenwerk voorgesteld. Daarin formuleren ze aanbevelingen voor beleidsmakers, werkgevers en trajectbegeleiders om vrouwen in armoede aan een duurzame job te helpen. Met het project Sterk Vrouwenwerk begeleidden beide organisaties gedurende anderhalf jaar twee groepen vrouwen uit Antwerpen en Gent in het vinden én houden van een job bij Colruyt Group. Tijdens dit traject brachten ze drempels in kaart en zochten samen met het retailbedrijf naar oplossingen.

Een menswaardig bestaan is geen luxe!

Over exact een week weten we hoe de kaarten zijn geschud van de regionale, federale en Europese verkiezingen. Het Netwerk tegen Armoede volgt op de voet welk effect de verkiezingsuitslagen kunnen hebben op het leven van gezinnen in armoede. Hun rechten staan immers steeds meer onder druk. De koopkracht aan de onderkant van de samenleving is de voorbije maanden gekelderd, dat hebben recente onderzoeken aangetoond. “We lezen hoeraberichten over de dalende armoedecijfers. Helaas is de realiteit dat vandaag nog steeds een half miljoen Vlamingen in armoede leven, waaronder steeds meer kinderen en jongeren. (bron: Statbel) Dat is een zeer zorgwekkende evolutie. Dak- en thuisloosheid wordt een groeiend probleem. Kortom, een menswaardig bestaan is geen luxe, het is een basisrecht. De menselijkheid van een samenleving kunnen we afmeten aan hoe ze met de meest kwetsbare burgers omgaat”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

WorkOut Poverty, dé corporate community die er werk van maakt.

Volgens de laatste gegevens van Statbel lopen meer dan 2,1 miljoen Belgen het risico op armoede of sociale uitsluiting. 5% van de bevolking met een job leeft ofwel onder de armoedegrens of flirt ermee. Er zijn nog nooit zoveel mensen aan het werk geweest, maar tegelijkertijd is het aantal werkenden met een laag inkomen sterk gestegen. Daarom lanceerde WorkOut Poverty op 18/4/2024 in Utopia Aalst een corporate community om samen met bedrijven de weg te effenen naar duurzame tewerkstelling. Ervaringsdeskundigen Cindy en Maria brachten er hun ervaringen in de zoektocht naar werk. Keynotespreker Elke Jeurissen had het over inclusief leiderschap met als titel “Jij bent niet de norm”. Tot slot getuigde Colruyt Group over hun samenwerking met het Netwerk tegen Armoede rond inclusie op hun werkvloer.

Vlaamse Regering katapulteert kinderopvang terug in de tijd door nieuwe voorrangsregels

De Kinderopvangzaak, een coalitie van 18 middenveldorganisaties, stapt naar het Grondwettelijk Hof tegen de nieuwe voorrangsregels in de kinderopvang van de Vlaamse Regering. Onze Vlaamse kinderopvang zal vanaf 1 april 2024 veel minder toegankelijk worden. Ongeveer 76% van onze kindjes gaan naar een kinderopvanginitiatief in de zogenaamde trap 2. Daar betalen ouders naargelang hun inkomen. De nieuwe voorrangsregels willen in deze trap vanaf nu absolute voorrang aan gezinnen die 4/5de werken of dagopleiding volgen. Intussen is ook het historische tekort aan kinderopvangplaatsen zo opgelopen dat tal van kinderen simpelweg in de steek gelaten worden. Toegankelijke, kwalitatieve kinderopvang is een kinderrecht.

Vijfde Interministeriële Conferentie Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid

Op 15/3/2024 vond de vijfde bijeenkomst van de Interministeriële Conferentie ‘Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid’ plaats. Het overleg tussen ministers van de verschillende beleidsdomeinen en bevoegdheidsniveaus heeft tot doel een sterk transversaal en structureel armoedebeleid te faciliteren. Onder leiding van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) brachten alle regionale armoedenetwerken hun gemeenschappelijke aanbevelingen en speerpunten voor de komende verkiezingen. We schoven specifiek 6 actiedomeinen naar voor: het belang van participatie van mensen in armoede, het recht op werk en een inkomen boven de armoedegrens, een sociaal rechtvaardige klimaattransitie door het pact wonen-energie, specifieke maatregelen voor mensen zonder wettig verblijf, het aanpakken van de digitale kloof en ten slotte het belang van de Europese Kindgarantie als hefboom voor de preventie van armoede bij kinderen en hun gezinnen.

Armoedebarometer 2024

Decenniumdoelen analyseert elk jaar de armoedecijfers. Veldwerkers, armoedeverenigingen, vrijwilligers van de voedselbanken en mensen in armoede vullen de cijfers aan met verhalen over het leven in armoedesituaties. Vandaag staan we voor een cruciale keuze. Een keuze voor meer of minder gelijkheid, voor meer of minder armoede, voor de erkenning van sociale grondrechten. De nasleep van corona, de energiecrisis, de sociale en economische onzekerheid en de klimaatcrisis verplichten de samenleving te kiezen voor solidariteit en herverdeling, als de enige juiste antwoorden voor een leefbare samenleving. Met deze 17e Armoedebarometer geeft Decenniumdoelen een actualisatie van de armoedecijfers en presenteert ook “twaalf werken voor een moedig beleid” in aanloop van de verkiezingen in juni. Armoede in Vlaanderen stabiliseert 3e jaar op rij. Gericht armoedebeleid kan werken, maar moet versterkt verder gezet worden. Tegelijk dringen fundamentele beleidskeuzes zich op.

Open nieuwjaarsbrief aan de Vlaamse Regering voor 2024

Beste Vlaamse Regering, 2024 wordt een topjaar voor u en de Vlaamse politiek. Een heel jaar campagne voeren, eerst voor de Vlaamse en nadien voor de lokale verkiezingen. U moet wel in topconditie zijn met zo’n druk en belangrijk jaar voor de boeg om Vlaanderen te laten excelleren. Een uitgebreid feestdiner zal daar zeker bij helpen. Helaas is dergelijk feestdiner steeds minder weggelegd voor financieel kwetsbare gezinnen. Met de sprankelende Mateus die u serveert (het Mattheuseffect, weet u wel), geeft u steeds meer aan hen die al veel hebben, en neemt u steeds meer af van hen die sowieso al niet rijkelijk bediend zijn. Ook al denkt u het tegendeel. De ‘tafelschuimers’ moet u niet aan de onderkant van de maatschappij zoeken. Daar troosten ze zich met de kruimels die van uw tafel vallen.

Sociale woning is een fundament om armoedecirkel te doorbreken

Een sociale woning is geen activeringsmaatregel, wel het fundament om de armoedecirkel van gezinnen te kunnen doorbreken. “De klopjacht op mensen in een sociale woning om de wachtlijsten te verminderen, moet stoppen. Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele leidt de aandacht af van het echte probleem, namelijk dat er te weinig sociale woningen zijn en dat er 176.000 gezinnen op een wachtlijst staan. Zijn beleid van grote hervormingen heeft tot nu toe alleen maar geleid tot stilstand en stigmatisering van sociale huurders of kandidaat huurders.” Zo klonk de reactie van algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede op 26/12/2023 op een aankondiging van minister Diependaele om tegen 2025 voorrang te geven aan sociale huurders die werken en levenslange huurcontracten te laten verdwijnen.

Nieuwe voorrang in de kinderopvang is een achteruitgang

Een 70-tal organisaties en personen slaat alarm over het voorstel tot wijziging van de voorrangsregeling in de kinderopvang, dat in de Vlaamse begroting 2024 sloop. Het nieuwe decreet wil bij het verdelen van de schaarse Vlaamse plaatsjes absolute voorrang voorzien voor ouders die minstens viervijfde werken of een vier vijfde opleiding volgen. Gezinnen zullen de optelsom moeten maken. Wanneer de ene partner voltijds werkt en de andere halftijds komen ze niet aan de vereiste vier vijfde. Ook alleenstaanden die de lat niet halen, vallen uit de boot. Een duurzame kinderopvang biedt vooral vrouwen de kans op een vaste job en financiële autonomie. Deze maatregelen zouden een directe impact hebben op de 41% van de beroepsactieve vrouwen die volgens Statbel deeltijds werken. Vaak doen ze dat om onbetaalde zorgtaken thuis op te nemen.

Mensen zonder papieren verdienen goede woon- en werkomstandigheden

Tussen 5.000 en 12.000 mensen zonder papieren leven in Antwerpen. Bij onze Antwerpse vereniging BZN Kansenhuis Filet Divers komen er ook vaak mensen zonder papieren over de vloer. Van de 600 dossiers die zij in 2022 behandelden, waren er 190 voor iemand zonder wettig verblijf. Coördinator Yves Bocklandt aan het woord op de website van VRT NWS.

5 aanbevelingen voor meer inclusief werk! Teken de petitie!

Mensen in armoede stoten op veel drempels en omwegen op weg naar duurzaam werk. Toch hoeft dat geen uitzichtloze 'werkomlegging' te zijn. We nemen samen barrières weg. Steun onze eisen voor trajectbegeleiding op maat, eerlijke arbeidsvoorwaarden, menswaardige jobs en inkomens boven de armoedegrens. Teken de petitie met onze 5 aanbevelingen voor inclusief werk!

Ik wil zo graag werken en bijdragen aan de maatschappij

Mensen in armoede willen wél werken, maar de zoektocht naar werk of de praktijk op de werkvloer zijn niet voor iedereen evident. Dat blijkt uit een artikel in De Morgen op 16/10/2023 aan de vooravond van de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17 oktober. Een aantal mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt getuigt over de drempels en obstakels in hun zoektocht naar werk of op de werkvloer. Het recht op werk voor iedereen staat centraal in de campagne Werkomlegging van het Netwerk tegen Armoede.

Gebrek aan kinderopvang als drempel naar werk voor vrouwen in armoede met migratieachtergrond

"Vrouwen op het kruispunt van armoede en migratie stuiten op een reeks hindernissen als ze economisch onafhankelijk willen zijn. Een gebrek aan betaalbare, betrouwbare, bereikbare, beschikbare en bruikbare kinderopvang maakt werken voor deze moeders bijna onmogelijk. Dat hindert hun carrièrekansen en verzwakt hun financiële positie." Dat staat te lezen op Sociaal.Net aan de vooravond van de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 16/10/2023.

Acht oplossingen om het dienstenchequesysteem fundamenteel bij te sturen

Opnieuw heeft de Vlaamse Regering een kans gemist om het dienstenchequesysteem fundamenteel bij te sturen. Er wordt nu wel een extra budget vrijgemaakt, maar voorlopig blijft het onduidelijk wat daarmee zal gebeuren. Het ACV, het Vlaams, Brussels en Belgisch Netwerk tegen Armoede, Femma, Furia, Ella, Vrouwenraad en Vluchtelingenwerk Vlaanderen en LEVL hebben 8 concrete voorstellen om de situatie van de 90.000 huishoudhulpen in Vlaanderen fundamenteel te verbeteren.

Beste antigifpil tegen armoede is ongelijkheid verkleinen

Op 25/9/2023 heeft minister-president Jan Jambon zijn Septemberverklaring toegelicht in het Vlaams Parlement. “Goed dat de minister-president stelt dat een job een antigifpil is tegen armoede. Helaas stellen wij vast dat een stabiele en lonende job vaak onbereikbaar is voor werkzoekenden in armoede. Eén van de cruciale redenen is dat ouders in armoede amper toegang hebben tot kinderopvang”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. “Verder dreigt nog een grotere ongelijkheid door de verdieping en verbreding van armoede bij Vlamingen die niet in staat zijn om te werken door ziekte of andere omstandigheden.” Drempels wegnemen naar werk is cruciaal, wat centraal staat in de campagne Werkomlegging rond de Werelddag van Verzet tegen Armoede van 17 oktober.

24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in '24

Aan de vooravond van heel belangrijke verkiezingen in 2024 heeft het Netwerk tegen Armoede 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid opgesteld. De eisen en aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Ze zijn gebaseerd op onze standpunten van de voorbije jaren, die we hebben verdiept via kennisopbouw in de verenigingen en gevoed vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. We gaan met de speerpunten in gesprek met lokale, Vlaamse en federale beleidsmakers.

Internationale dag voor Veiligheid en Gezondheid: nog winst te boeken

Op 28 april is het Internationale dag voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk. Helaas valt er op dat vlak nog veel winst te boeken. De algemene werkzaamheidsgraad gaat er nog steeds op achteruit. Een sector waarin dat overduidelijk is, is die van de dienstencheques. De fysieke en mentale belasting van een job als huishoudhulp zijn groot.