Advies Netwerk tegen Armoede over het wetsvoorstel derdebetalersregeling

Het Netwerk tegen Armoede adviseert positief over het nieuwe wetsvoorstel dat de derdebetalersregeling verplicht wil maken voor alle soorten van zorg door alle zorgverstrekkers en voor iedereen. Ziek maakt arm en arm maakt ziek. Mensen in armoede stellen vaak gezondheidszorg uit omwille van financiële redenen. De ongelijkheid in toegang tot gezondheidszorg neemt elk jaar toe. Sinds 2022 is de derdebetalersregeling verplicht bij huisartsen voor patiënten die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming (VT). Het Netwerk tegen Armoede merkt dat mensen daardoor minder vaak zorg uitstellen. Meer en meer huisartsen passen de derdebetalersregeling ook universeel toe voor alle patiënten. Daar wint iedereen bij op het vlak van administratieve vereenvoudiging en een lagere drempel tot zorg.

Warm en welvarend Vlaanderen, maar niet voor iedereen?

Het regeerakkoord 2024-2029 van de nieuwe Vlaamse Regering heeft de ambitie om een warm en welvarend Vlaanderen uit te bouwen. Maar geldt dat wel voor iedereen? “We hebben het Vlaamse regeerakkoord gescreend op het vlak van armoedebestrijding voor de prioritaire thema’s werk, inkomen, onderwijs, wonen en vrijetijdsbesteding. We zien helaas een toenemende nadruk op individuele verantwoordelijkheid waarbij er meer en meer voorwaarden komen voor mensen om hun grondrechten te laten gelden. Het regeerakkoord verheft werk en activering terecht tot een cruciale hefboom in de strijd tegen armoede. Maar de sociale bescherming voor wie ziek is of niet kan werken, blijft vaag of onderbelicht”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. Het Netwerk tegen Armoede nodigt de nieuwe Vlaamse Regering uit om de structurele dialoog met mensen in armoede aan te gaan om armoede écht te herkennen en erkennen. “Samen willen we structurele oplossingen uitwerken om armoede te bestrijden.”

Een menswaardig bestaan is geen luxe!

Over exact een week weten we hoe de kaarten zijn geschud van de regionale, federale en Europese verkiezingen. Het Netwerk tegen Armoede volgt op de voet welk effect de verkiezingsuitslagen kunnen hebben op het leven van gezinnen in armoede. Hun rechten staan immers steeds meer onder druk. De koopkracht aan de onderkant van de samenleving is de voorbije maanden gekelderd, dat hebben recente onderzoeken aangetoond. “We lezen hoeraberichten over de dalende armoedecijfers. Helaas is de realiteit dat vandaag nog steeds een half miljoen Vlamingen in armoede leven, waaronder steeds meer kinderen en jongeren. (bron: Statbel) Dat is een zeer zorgwekkende evolutie. Dak- en thuisloosheid wordt een groeiend probleem. Kortom, een menswaardig bestaan is geen luxe, het is een basisrecht. De menselijkheid van een samenleving kunnen we afmeten aan hoe ze met de meest kwetsbare burgers omgaat”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Armoedebarometer 2024

Decenniumdoelen analyseert elk jaar de armoedecijfers. Veldwerkers, armoedeverenigingen, vrijwilligers van de voedselbanken en mensen in armoede vullen de cijfers aan met verhalen over het leven in armoedesituaties. Vandaag staan we voor een cruciale keuze. Een keuze voor meer of minder gelijkheid, voor meer of minder armoede, voor de erkenning van sociale grondrechten. De nasleep van corona, de energiecrisis, de sociale en economische onzekerheid en de klimaatcrisis verplichten de samenleving te kiezen voor solidariteit en herverdeling, als de enige juiste antwoorden voor een leefbare samenleving. Met deze 17e Armoedebarometer geeft Decenniumdoelen een actualisatie van de armoedecijfers en presenteert ook “twaalf werken voor een moedig beleid” in aanloop van de verkiezingen in juni. Armoede in Vlaanderen stabiliseert 3e jaar op rij. Gericht armoedebeleid kan werken, maar moet versterkt verder gezet worden. Tegelijk dringen fundamentele beleidskeuzes zich op.

Gezondheidszorg voor mensen met verhoogde tegemoetkoming onder druk

Er komen alarmerende berichten binnen dat meer en meer tandartsen patiënten met verhoogde tegemoetkoming weigeren. Ze zouden er volgens hen te weinig aan verdienen omdat ze geen ereloonsupplementen zouden mogen aanrekenen. Het Netwerk tegen Armoede is net als Vlaams Patiëntenplatform vzw bezorgd dat patiënten de toegang tot zorg geweigerd wordt. Dat kan niet door de beugel. De ziekenfondsen pleiten om de toekenning van de verhoogde tegemoetkoming nét verder uit te breiden in plaats van in te perken. Zo zijn er nog grote groepen, onder wie de jongeren, die wel recht hebben op het statuut, maar het niet aanvragen. We nemen mee de handschoen op om de betaalbaarheid van de gezondheidszorg te blijven garanderen.

Nieuwe voorrang in de kinderopvang is een achteruitgang

Een 70-tal organisaties en personen slaat alarm over het voorstel tot wijziging van de voorrangsregeling in de kinderopvang, dat in de Vlaamse begroting 2024 sloop. Het nieuwe decreet wil bij het verdelen van de schaarse Vlaamse plaatsjes absolute voorrang voorzien voor ouders die minstens viervijfde werken of een vier vijfde opleiding volgen. Gezinnen zullen de optelsom moeten maken. Wanneer de ene partner voltijds werkt en de andere halftijds komen ze niet aan de vereiste vier vijfde. Ook alleenstaanden die de lat niet halen, vallen uit de boot. Een duurzame kinderopvang biedt vooral vrouwen de kans op een vaste job en financiële autonomie. Deze maatregelen zouden een directe impact hebben op de 41% van de beroepsactieve vrouwen die volgens Statbel deeltijds werken. Vaak doen ze dat om onbetaalde zorgtaken thuis op te nemen.

Maak een eind aan menstruatie-armoede op de schoolbanken

9 op 10 scholieren vindt dat menstruatie-armoede op school moet worden aangepakt. Dat blijkt uit een bevraging van de Vlaamse Scholierenkoepel bij zo’n 11.000 scholieren. Op donderdag 25 mei, naar aanleiding van Wereld Menstruatiedag, vraagt de Vlaamse Scholierenkoepel daarom aandacht voor de onzichtbare en vaak vergeten problematiek rond menstruatie-armoede. Dat doen we op basis van ons advies rond menstruatie-armoede.

24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in '24

Aan de vooravond van heel belangrijke verkiezingen in 2024 heeft het Netwerk tegen Armoede 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid opgesteld. De eisen en aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Ze zijn gebaseerd op onze standpunten van de voorbije jaren, die we hebben verdiept via kennisopbouw in de verenigingen en gevoed vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. We gaan met de speerpunten in gesprek met lokale, Vlaamse en federale beleidsmakers.

Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

Betaalbaarheid van de zorg (z)onder druk?

Het Vlaams Patiëntenplatform schreef dit opiniestuk. Het Netwerk tegen Armoede deelt hun bezorgdheid.

Een maatregel die zorgverleners verbiedt om (behalve bij een ziekenhuisopname) supplementen aan te rekenen voor patiënten die recht hebben op verhoogde tegemoetkoming (en dus patiënten in een financieel kwetsbare situatie). Broodnodig volgens ons en een struikelsteen voor sommige beroepsgroepen. Het conflict tussen minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke en artsensyndicaat BVAS is ondertussen van de baan. BVAS zal de overeenkomst tussen artsen en ziekenfondsen niet opzeggen en zal verder onderhandelen met de minister. Toch blijven wij met een wrang gevoel achter. Het Vlaams Patiëntenplatform schreef dit opiniestuk. Het Netwerk tegen Armoede deelt hun bezorgdheid.

‘Mensen worden altijd en overal richting goedkope, ongezonde voeding gepusht’

Gezonde voeding is belangrijk, maar ligt niet altijd binnen ieders bereik. Mensen in armoede eten bijvoorbeeld vaak ongezonder. Maar dat heeft niets te maken met wilskracht of motivatie. “Betaalbaar en gezond winkelen vergt planning, tijd en mentale ruimte. Zaken die mensen in armoede vaak missen.”
Een uitgebreid en genuanceerd artikel op Sociaal.Net van 27/10/2022, waaraan onze vereniging T'ANtWOORD heeft meegewerkt dat sociaal restaurant t'HERT uitbaat in Turnhout.

Armoedenetwerken voorop in Klimaatmars op 23/10

Op zondag 23/10/2022 vond de Klimaatmars plaats in Brussel. De armoedenetwerken liepen voorop in de stoet met een duidelijke boodschap: KLIMAATBELEID JA - KLIMAATARMOEDE NEEN. Daarmee willen ze duidelijk maken dat niemand mag achterblijven in de klimaattransitie.

Steeds meer meisjes thuis van school omdat ze hun maandverband niet meer kunnen betalen

Er dreigt een nieuwe groep ‘armen’ te ontstaan onder jonge meisjes. Armoedeorganisaties en scholen zien steeds meer jongvolwassenen die hun menstruatieproducten niet meer kunnen kopen en daardoor geregeld wegblijven van school.

Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

Kwetsbare jongeren in gesprek met minister van Jeugd Benjamin Dalle

Op woensdagnamiddag 11/5/2022 ging het Netwerk tegen Armoede met een delegatie kwetsbare jongeren naar het kabinet van minister Benjamin Dalle om over mentaal welzijn en vrijetijdsparticipatie te praten bij kinderen en jongeren in armoede. In het gezelschap 10 kinderen en jongeren van de verenigingen Betonne Jeugd, Recht-Op Jongeren en Centrum Kauwenberg en twee jeugdwerkers van Jongerenwerking Den Tube (buurtwerk 't Lampeke).

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

Nieuw coronabeleid wordt aanslag op portemonnee

Door de versoepelde quarantaineregels met meer zelftesten zullen mensen dieper in de buidel moeten tasten. In Vlaanderen leeft 1 op de 10 in armoede. Voor mensen in armoede is elke euro die ze extra moeten uitgeven een euro te veel, ook al betalen mensen met een verhoogde tegemoetkoming maar 1 euro voor een zelftest. Heidi Degerickx, coördinator van het Netwerk tegen Armoede, reageert in Het Nieuwsblad en De Standaard van 6/1/2022.

Nieuw jaar, nieuwe regels: deze 4 maatregelen kunnen mensen in armoede voelen in hun portemonnee

Algemeen coördinator Heidi Degerickx had het op 2/1/2022 in De Ochtend op Radio 1 over wat er verandert vanaf 1 januari 2022. Sommige wijzigingen zullen mensen in armoede hard treffen.

Vanaf 1 januari 2022 twee jaar uitsluiting van aanvullende ziekteverzekering voor wie lidgeld ziekenfonds niet betaalt

Vanaf 1 januari 2022 zorgt een wijziging binnen de wetgeving van de mutualiteiten ervoor dat leden maar liefst 2 jaar lang kunnen worden geschorst in 2022 en 2023 voor een recht op aanvullende verzekering, zoals een tand- of hospitalisatieverzekering. Dat gebeurt als ze sinds 2019 geen aanvullende bijdrage (lidgeld) hebben betaald voor de voorbije 24 en 36 maanden. De impact is gigantisch. “De maatregel treft het hele gezin, ook kinderen ten laste. Tandzorg, een beugel, (dag)opname in het ziekenhuis en voor- en nazorg, een specialist raadplegen, een bril … voor deze zorgen zal enkel nog wettelijke minimum terugbetaald worden door hun huidige ziekenfonds. Het is een onrechtvaardige maatregel die voor zwarte sneeuw kan zorgen in kwetsbare gezinnen, met zware gezondheidsproblemen en schrijnende toestanden tot gevolg”, aldus Heidi Degerickx, algemeen coördinator van het Vlaams Netwerk tegen Armoede.

Effecten van het “actieplan re-integratie langdurig zieken” op mensen in armoede

De Vlaamse Regering wil tegen het einde van de legislatuur 2019-2024 80 % van de 20-64 jarigen aan het werk om zo de sociale zekerheid betaalbaar te houden. Om meer mensen aan het werk te krijgen, wordt er onder meer gekeken naar langdurig zieke mensen. Het afgelopen jaar trad een actieplan in werking met 15 acties voor de re-integratie van langdurig zieke mensen. Het Vlaams Netwerk tegen Armoede maakte een evaluatie van het actieplan en verzamelde de bijhorende aanbevelingen in een beleidsnota.

Acties van armoedenetwerken op 17 oktober over heel het land vragen aandacht voor groeiende armoedeproblematiek

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen de regionale netwerken
armoedebestrijding verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) het onrecht aan de kaak dat armoede nog steeds is Volgens de laatste armoedecijfers leven in België maar liefst bijna 2 miljoen mensen in armoede of lopen zij een zeer groot armoederisico (18.9% van de ganse bevolking). Dit cijfer houdt nog geen rekening met de impact van de coronacrisis en de overstromingen in juli. Deze crisissen hebben net mensen in armoede het hardst getroffen. De grootste oversterfte door het coronavirus was bij mensen in armoede. Werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen hebben vooral lelijk huisgehouden in de wijken waar mensen in armoede leven. Dit hoeft ons niet te verbazen. Zij wonen immers in goedkope huurhuizen die vaak in minder goede staat zijn en zich bevinden in de wijken die het minst goed gelegen zijn.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

Succesvol klimaatbeleid kan niet zonder ambitieus sociaal beleid

De opwarming van de aarde is niet langer een ver-van-ons-bed-show, ook België deelt in de klappen. Kijk maar naar de overstromingen van half juli, die ook de sterke sociale ongelijkheid pijnlijk duidelijk maken. Duizenden gezinnen waar het water al aan de lippen stond, verloren hun woonst en heel hun hebben en houden en dreigen nu helemaal kopje-onder te gaan. Hoewel ze het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatopwarming, dragen ze wel de grootste gevolgen. Een succesvol klimaatbeleid kan niet zonder een ambitieus en adequaat sociaal beleid. De armoedenetwerken in België roepen de verschillende overheden op tot sociale rechtvaardigheid. Ze vragen om mensen in een kwetsbare positie te begeleiden en ondersteunen in de groene transitie én te investeren in kwalitatieve en energiezuinige (sociale) woningen.

Netwerken armoedebestrijding dringen aan op snelle en humane oplossing voor hongerstakers en actievoerders

De regionale netwerken armoedebestrijding, verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), strijden allen voor een samenleving waar armoede en sociale uitsluiting verleden tijd zijn. Wij streven naar een samenleving, gebaseerd op mensenrechten, waar iedereen minimaal een menswaardig leven kan leiden. Daarbij is het cruciaal naar ieders stem, ook naar die van de meest kwetsbaren, te luisteren. Ze blijven al te vaak onzichtbaar.

Open brief van de netwerken armoedebestrijding aan staatssecretaris Sammy Mahdi

BAPN roept federale regering op zo snel mogelijk werk te maken van ambitieus federaal plan armoedebestrijding

Anderhalf jaar na het begin van de coronacrisis en bijna een jaar na de vorming van de federale regering, is er nog steeds geen federale langetermijnstrategie voor armoedebestrijding. De volgende verkiezingen zijn gepland voor mei 2024. Dit betekent dat deze federale regering nog maar de helft van deze legislatuur de tijd heeft om een structureel armoedebeleid te voeren, op voorwaarde dat ze nu de nodige stappen voor de uitwerking ervan zet. De netwerken armoedebestrijding verenigd binnen BAPN dringen erop aan dat de federale regering een prioriteit maakt van een ambitieus en participatief plan armoedebestrijding dat vertrekt vanuit de noden en ervaringen van mensen in armoede zelf.

Signalenbundel 2.0 - Corona één jaar later

Van bij het begin van de coronacrisis verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Wat is de stand van zaken één jaar na de uitbraak van het virus? We vroegen het via de 58 verenigingen waar armen het woord nemen, Welzijnsschakels en ATD Vierde Wereld. De organisaties moesten noodgedwongen hun dagelijkse werking aanpassen. Ze gingen aan de slag met alternatieven om mensen in armoede te blijven bereiken en ondersteunen. De signalen en ervaringen zijn nu verzameld in de Signalenbundel 2.0.

Beroep aantekenen voor zorgbudget? Dat is dan 75 euro

Open brief Vlaams ABVV, ACLVB, ACV, Beweging.net, Decenniumdoelen, Netwerk tegen Armoede, Steunpunt Mens en Samenleving, Welzijnszorg en Zorgkas Socialistische Mutualiteiten.

Binnenkort moeten Vlamingen die beroep aantekenen tegen beslissingen in hun zorgbudget daar 75 euro voor neertellen. Dat besliste de Vlaams Regering afgelopen vrijdag op de Ministerraad, tegen verschillende adviezen in. Het zorgbudget is een maandelijkse tegemoetkoming voor mensen die veel zorg nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met ernstige gezondheidsproblemen of een handicap.

Zullen we kwetsbaren bereiken voor coronavaccin?

Zullen we de meest kwetsbaren in onze samenleving wel bereiken om hen uit te nodigen voor een coronavaccin? Het is een vraag waar heel wat armoedeorganisaties en experten mee zitten. Zij vrezen dat velen uit de boot zullen vallen, onder meer door de brief die mensen moet uitnodigen. "Niet iedereen zal tot op het einde geraken", vrezen armoedeorganisaties.

Nieuw Vlaams Actieplan Armoedebestrijding gemiste kans voor effectieve en structurele aanpak van armoede

De Vlaamse Regering heeft op 25 september 2020 het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2020-2024 (VAPA) goedgekeurd. Het Netwerk tegen Armoede is tevreden dat er werk is gemaakt van een VAPA, ondanks de coronacrisis. In volle crisis mensen in armoede betrekken is geen evidente opgave maar doet geen afbreuk aan het belang van een participatief beleid. “Dit actieplan stelt  teleur: er is weinig te merken van structurele maatregelen die een reëel verschil kunnen maken”, aldus waarnemend algemeen coördinator Nicolas Van Praet. “Omgekeerd valt in tal van acties de nadruk op de individuele verantwoordelijkheid van mensen op. We willen nu al aangeven dat er méér zal nodig zijn voor een VAPA dat die naam waardig is.” 

Verlaag plafond voor maximumfactuur in gezondheidszorg

Netwerk tegen Armoede pleit samen met Kom op tegen Kanker en de partners van Decenniumdoelen voor een verlaagd remgeldplafond voor de sociale maximumfactuur van 477 naar 250 euro. Die maatregel maakt de gezondheidszorg financieel toegankelijker voor meer dan 200.000 personen die het nu moeilijk hebben om hun zorg te betalen. De initiatiefnemers roepen de volgende regering op om werk te maken van een betere financiële bescherming voor die kwetsbare groepen.