Mensen zonder papieren verdienen goede woon- en werkomstandigheden

Tussen 5.000 en 12.000 mensen zonder papieren leven in Antwerpen. Bij onze Antwerpse vereniging BZN Kansenhuis Filet Divers komen er ook vaak mensen zonder papieren over de vloer. Van de 600 dossiers die zij in 2022 behandelden, waren er 190 voor iemand zonder wettig verblijf. Coördinator Yves Bocklandt aan het woord op de website van VRT NWS.

Dossier Dak- en thuisloosheid

Dé dakloze persoon bestaat niet. Het gaat evengoed over mensen die gedurende korte periodes bij vrienden slapen om dan weer verder te trekken, de zogenaamde sofaslapers. Het gaat over jongeren die uit huis gezet zijn, in kraakpanden, garages of caravans wonen. Het gaat bijvoorbeeld ook om gezinnen met precair verblijfsrecht, of jonge mensen op de drempel van volwassenheid die zelf een precair verblijfsrecht hebben. Dak- en thuis is een complexe problematiek die een geïntegreerde aanpak vraagt op verschillende beleidsniveaus.

Wooncrisis neemt toe, ook voor mensen in dak- en thuisloosheid

10 oktober 2023 is de Internationale Dag tegen Dak- en Thuisloosheid. De problematiek van dak- en thuisloosheid is groot, niet alleen in steden, maar ook in kleinere gemeenten. Het is geen recente problematiek, maar toch wordt de situatie steeds erger. De problematiek neemt in heel Europa alarmerend toe. Volgens een rapport van FEANTSA hebben ongeveer 895.000 mensen in Europa geen veilige plek waar ze zich thuis voelen. Bovendien geven de regionale en lokale dak- en thuislozentellingen in België ons een schat aan informatie die we voorheen niet hadden. “Tijdens de jaarlijkse daklozentelling in oktober 2022 zijn niet alleen méér mensen in dak- en thuisloosheid geteld. Er waren ook opvallend meer alleenstaande moeders en gezinnen met kinderen. Dat baart ons grote zorgen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede.

Stimuleren van energierenovaties op de private huurmarkt: een noodzaak

In oktober 2022 besliste de Vlaamse Regering op voorzet van minister van Wonen Matthias Diependaele tot een tijdelijke indexeringsblokkering voor huurcontracten van energieverslindende panden. De zorgen over de betaalbaarheid van de energiefactuur waren dan ook groot. Die maatregel loopt eind deze maand af. Een diverse groep aan organisaties;, waaronder het Netwerk tegen Armoede, houdt een pleidooi voor het behoud van deze maatregel en wil zelfs nog een stap verder gaan. Willen we een volwaardige private huurmarkt, dan moet de Vlaamse overheid werk maken van een beleid dat energierenovaties op die huurmarkt aanmoedigt.

Geen pauzeknop voor sociaal energietarief voor half miljoen gezinnen

OPEN BRIEF: Vanaf 1 juli, over één week dus, stopt de uitbreiding van het sociaal tarief voor elektriciteit en aardgas voor een grotere groep mensen. U had die uitbreiding met de federale regering ingevoerd als maatregel tijdens de coronacrisis en verlengd aan het begin van de oorlog in Oekraïne om het hoofd te bieden aan de daaropvolgende energiecrisis. Die maatregel was broodnodig voor heel wat mensen om het hoofd boven water te houden. 500.000 elektriciteitsverbruikers en 300.000 gasverbruikers kregen eind mei of begin juni echter de boodschap van hun energieleverancier dat ze niet langer in aanmerking komen voor het sociaal energietarief. Er heerst heel wat onduidelijkheid over het alternatief. We vragen dus dat u de pauzeknop voor het sociaal energietarief niet induwt, zoals voor het klimaatbeleid.

Hervorming van het sociaal energietarief

De vele nieuwsberichten rond de afschaffing van het uitgebreid sociaal tarief, de verhoging van het sociaal tarief, etc. zorgen voor veel onduidelijkheden bij gezinnen in armoede en mensen met een laag inkomen. Ze zijn al kampioen in bezuinigen en moeten nu op zoek naar nog extremere manieren om te besparen op hun energieverbruik en andere essentiële zaken om te kunnen overleven. Het is kiezen tussen eten of zich verwarmen. Mensen dragen niet één, maar twee extra truien en verwarmen slechts één ruimte in de woning. Mensen sluiten zichzelf de facto af door nulverbruik met ongezonde en onmenselijke woonomstandigheden tot gevolg. Dit staat een menswaardig leven in de weg.

24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in '24

Aan de vooravond van heel belangrijke verkiezingen in 2024 heeft het Netwerk tegen Armoede 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid opgesteld. De eisen en aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Ze zijn gebaseerd op onze standpunten van de voorbije jaren, die we hebben verdiept via kennisopbouw in de verenigingen en gevoed vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. We gaan met de speerpunten in gesprek met lokale, Vlaamse en federale beleidsmakers.

Bespaar niet op kap van mensen met laagste inkomens

Het begrotingsakkoord is uitgedraaid op besparingen op de kap van mensen met de laagste inkomens. De laatste schijf van de verhoging van de van de laagste uitkeringen is helemaal geschrapt en de minimumpensioenen stijgen ook minder dan voorzien. Daardoor breekt de federale regering haar belofte om de laagste inkomens boven de armoedegrens te brengen. Ook zal er strenger toegekeken worden op tijdelijke werkloosheid. Dat kunnen we als Netwerk tegen Armoede niet aanvaarden in een welvarend land als België. De opeenvolgende crisissen en stijgende kosten voor basisbehoeften, wonen en energie zorgen ervoor dat het water nog meer aan de lippen staat van kwetsbare mensen. Het tast hun koopkracht enorm aan en ze dreigen zo volledig kopje-onder te gaan.

Wonen, een basisrecht voor iedereen: een bevraging bij nieuwkomers

Wonen is een basisrecht voor iedereen. Om zicht te hebben op de ervaringen en perceptie van nieuwkomers en hun woonnoden organiseerden LEVL in samenwerking met het Netwerk tegen Armoede, SAM, steunpunt Mens en Samenleving, ORBIT vzw, het Vlaams Huurdersplatform en Welzijnszorg vzw een algemene bevraging.

“Hervorming energiefactuur is besparing op mensen die reeds onder armoedegrens leven”

De federale regering heeft op 6/2/2023 een beslissing genomen over de hervorming van de energiefactuur. De btw op gas en elektriciteit blijft permanent op 6 procent, het sociaal tarief is enkel voor personen met bepaalde uitkeringen of tegemoetkomingen, zoals een leefloon, een tegemoetkoming voor personen met een handicap of de inkomensgarantie voor ouderen. Over het algemeen zullen we de factuur met 20 euro zien stijgen. “Het Netwerk tegen Armoede is bezorgd over de vele gezinnen die nu al onder de armoedegrens leven en in de kou blijven staan”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

Hoe communiceren over klimaat in tijden van (energie)crisis?

Op 25 januari trokken ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp en communicatieverantwoordelijke Gert Van Tittelboom van het Netwerk tegen Armoede naar het inspiratiefestival: “Meer mensen engageren voor het klimaat: op zoek naar verbindende praktijken”.

Eén reden waarom het geconventioneerd verhuren een goede zaak is en tien redenen waarom het dat niet is

Jarenlang stond de huurdersbeweging op de barricades om, naast meer sociale huurwoningen en meer huurtoelages voor kwetsbare huurders, ook een systeem van geconventioneerd verhuren in te voeren. Zelfs de Vlaamse Woonraad schreef er in 2019 nog een uitgebreid advies over. Nu de Vlaamse Regering besliste om het geconventioneerd verhuren effectief in te voeren, zou je verwachten dat er applaus klinkt op alle banken. Dat is echter helemaal niet het geval. Hoewel het systeem dezelfde naam heeft gekregen, krijgt het een volledig andere lading dan wat de Vlaamse Woonraad voorstelde. Dit artikel is geschreven door het Vlaams Huurdersplatform.

“Zoek zo snel mogelijk hulp en ondersteuning als je in de problemen komt”

Op 23 januari 2023 verscheen er een artikel in Het Nieuwsblad met de titel "OCMW’s hebben geld genoeg, maar te weinig mensen durven het te vragen". Er wordt verwezen naar de non take-up van de energiepremie. Verschillende OCMW's hebben de gekregen energiesteun niet volledig opgebruikt. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp van het Vlaams Netwerk tegen Armoede reageert.

Onze nieuwjaarswensen? “Recht op wonen voor iedereen, ook voor kwetsbare groepen."

‘Deze regering wil naar eigen zeggen sociale huisvesting voor zij die het wérkelijk nodig hebben. Met strengere voorwaarden bereikt ze net het tegenovergestelde’, schrijven organisaties Netwerk tegen Armoede, LEVL en Orbit.

Armoedenetwerken voorop in Klimaatmars op 23/10

Op zondag 23/10/2022 vond de Klimaatmars plaats in Brussel. De armoedenetwerken liepen voorop in de stoet met een duidelijke boodschap: KLIMAATBELEID JA - KLIMAATARMOEDE NEEN. Daarmee willen ze duidelijk maken dat niemand mag achterblijven in de klimaattransitie.

Achter de energiecrisis schuilt een veel grotere wooncrisis

Op 17 oktober vindt de Werelddag van het Verzet tegen Armoede plaats. In december volgt De Warmste Week met steun voor initiatieven rond kansarmoede, waar het Netwerk tegen Armoede nauw bij betrokken is. "Door de energiecrisis staat armoede meer dan ooit in de schijnwerpers. Maar achter die energiecrisis schuilt een veel grotere wooncrisis", zeggen algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp in een interview met Sociaal.Net op 13/10/2022.

Sociaal bloedbad dreigt door energiecrisis. Armoedenetwerken trekken aan alarmbel op 17/10

Op 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, voeren de armoedenetwerken samen met mensen in armoede actie over heel het land om het onrecht dat armoede is aan te kaarten. Dat is dit jaar, meer dan ooit te voren, van cruciaal belang. De huidige energiecrisis en stijgende levenskosten storten onze samenleving in een ongeziene verarming. Er dreigt een sociaal bloedbad voor gezinnen in armoede en de lagere middenklasse. De armoedenetwerken trekken daarom aan de alarmbel: Naast crisissteun moet het beleid dringend investeren in structurele maatregelen, te beginnen met kwaliteitsvolle en energiezuinige huisvesting!

Gerichte en sociale maatregelen Septemberverklaring kunnen acute noden helpen lenigen

Met een aantal dagen uitstel heeft minister-president Jan Jambon op 29/9/2022 zijn Septemberverklaring toegelicht in het Vlaams Parlement. “De maatregelen uit de Septemberverklaring kunnen een verschil maken voor mensen in armoede gedurende de komende wintermaanden”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx. “We blijven verdere maatregelen bepleiten voor de langere termijn, in de eerste plaats om de woon- en energiecrisis een halt toe te roepen."

De armoedenetwerken roepen de federale en regionale regeringen op om dringend een taskforce “wonen-energie” op te richten

De afgelopen maanden en weken hebben de verschillende regeringen in ons land verschillende maatregelen genomen om de impact van de energiecrisis op kwetsbare gezinnen, de middenklasse en zelfstandigen te verminderen. De armoedenetwerken verwelkomen deze inspanningen, maar vrezen dat deze onvoldoende zullen zijn om een sociaal bloedbad te vermijden. Reeds voor de covid-crisis leefden maar liefst één op vijf mensen in België in energiearmoede. De huidige energiecrisis, die bovenop een algemene stijging van de levensduurte en de nasleep van de covid-crisis en de overstromingen van 2021 komt, heeft als gevolg dat de energiefactuur niet enkel onbetaalbaar wordt voor mensen in armoede, maar ook voor de lagere middenklasse.

Koppel tijdelijke plafonnering huur aan energieprestatie woning

Zowel de energie- als de huurprijzen gingen de voorbije maanden door het dak en aan die ongeziene prijsstijgingen lijkt maar geen einde te komen. Dat is een financiële wurggreep voor duizenden gezinnen. Aan de vooravond van de Septemberverklaring van de Vlaamse Regering doet het Vlaams Netwerk tegen Armoede een concreet voorstel om de prijsspiraal voor huur en energie te doorbreken. “Plafonneer tijdelijk de huurprijzen en laat de indexering nadien afhangen van de energieprestatie van de woning. Koppel hogere steun voor verhuurders aan meer woningkwaliteit en een gereguleerde huurprijs. Zo maak je huurwoningen betaalbaar, verlaag je de energiefactuur van kwetsbare gezinnen en boek je enorm veel klimaatwinst”, benadrukt algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. Dit opiniestuk werd gepubliceerd in De Wereld Morgen en Het Nieuwsblad.

De gevolgen van de energiecrisis gaan verder dan een koud huis

De energiecrisis heeft een groot effect op het financiële budget van een persoon, maar de gevolgen gaan nog verder dan de portemonnee. Door de hoge rekeningen worden mensen gedwongen ook te besparen op andere levensdomeinen, zoals vrijetijd en kledij. Daarnaast heeft de financiële stress een weerslag op het mentale welzijn. Experts waarschuwen voor een stijging van psychologisch leed. De Morgen en Het Nieuwsblad spraken met algemeen coördinator Heidi Degerickx en evaringsdeskundige Cindy Van Geldorp van het Netwerk tegen Armoede.

Zonder uitbreiding sociaal tarief voor energie zouden veel gezinnen in schuldenspiraal zitten

Volgens een berekening van VRT NWS op basis van cijfers van de VREG is het verschil tussen wel of geen #sociaaltarief voor energie opgelopen tot 7.500 euro per jaar voor een gemiddeld Vlaams gezin. Beleidsmedewerker Peter Heirman was op 6/9/2022 te horen in De Ochtend op Radio 1: "De uitbreiding van het sociaal tarief is een zeer belangrijke maatregel. Als we die niet zouden hebben, zouden zeer veel gezinnen in een schuldenspiraal zitten."

Aanbevelingen energie- en wooncrisis

Het is goed dat de verschillende bevoegdheidsniveaus overleg plegen om tot oplossingen te komen. Alleen samen zullen we uit deze crisis geraken. De verlengde uitbreiding van het sociaal tarief tot en met 31/3 is zonder meer een goede zaak, al blijven wij pleiten voor een structurele uitbreiding en in plaats van telkens een tijdelijke verlenging. Dat is echter onvoldoende om de crisis te bezweren.

Stem op onze advertentie voor De Standaard Publieksprijs 2022!

We zijn geselecteerd voor De Standaard Solidariteitsprijs 2022 door de vakjury. Vanaf nu kan jij ook je stem uitbrengen op onze advertentie voor de Publieksprijs! Stem t.e.m. 4/9 op de website van De Standaard Solidariteitsprijs.
De advertentie bevat het campagnebeeld rond het centrale thema van 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede. In 2022 klagen we de schending van het recht op wonen aan. Dat 180.000 gezinnen op de wachtlijst voor een sociale woning staan, is een duidelijk signaal dat het Vlaamse woonbeleid faalt. We willen garanties voor het recht op wonen met een eisen­bundel voor betaalbaar en kwaliteitsvol wonen voor iedereen.

Vlaams woonbeleid moet dringend roer omgooien om wachtlijsten in te korten

Het Vlaamse woonbeleid faalt en moet dringend omgegooid worden. Dat is de enig mogelijke conclusie na nieuwe recordcijfers over de wachtlijsten voor sociale woningen. Met 182.000 gezinnen is die nu een stuk langer dan dat er mensen effectief sociaal wonen. Minister Diependaele troost zich met de gedachte dat de stijging aan het dalen is. Voor het Vlaams Netwerk tegen Armoede moet de ambitie veel hoger liggen. Het is dringend nodig en ook mogelijk om een beleid te voeren dat de sociale én private huurmarkt toegankelijk maakt en de wachtlijsten korter maakt in plaats van langer. “We moeten de sociale huurmarkt groter maken en de private huurmarkt socialer”, pleit algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Investeringen in private huurmarkt mogen bouw sociale woningen niet vertragen

Het plan van minister Diependaele om 600 miljoen euro versneld in sociale huisvesting te investeren via de private sector is belangrijk als noodmaatregel. Anders dreigde dit budget verloren te gaan en terug te keren naar de algemene middelen. Het bedrag zal geïnvesteerd worden in woningen die verhuurd worden via sociale verhuurkantoren. “Het Netwerk tegen Armoede is al langer vragende partij voor investeringen in de private huurmarkt, zeker via sociale verhuurkantoren. Maar dat mag niet ten koste gaan van de bijkomende bouw van sociale woningen, die via huisvestingsmaatschappijen verhuurd worden aan een huurprijs op basis van het inkomen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Netwerk tegen Armoede in gesprek met kabinet Demir over strijd tegen energiearmoede

Het Netwerk tegen Armoede wil strenge energie- en isolatienormen koppelen aan gerichte steun voor eigenaars met een laag inkomen en private verhuurders én een ambitieus renovatieprogramma voor sociale woningen. We gingen daarover in gesprek met het kabinet van minister voor Energie Zuhal Demir op 2/6/2022. Het werd een constructief gesprek met een delegatie vanuit onze verenigingen De RuimteVaart en De Fakkel. We deden dit gesprek in samenwerking met de Expertengroep Energie van Saamo. Het kabinet toonde veel begrip voor onze bekommernissen en gaat aan de slag met een aantal van onze aanbevelingen.

Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

Ontmoetingsdag in de ZOO op 12/5/2022

Op 12/5/2022 verzamelde het Netwerk tegen Armoede met een 30-tal verenigingen uit Vlaanderen en Brussel in de ZOO van Antwerpen voor een Ontmoetingsdag. Het bracht een 280 mensen op de been. Deze leuke uitstap was een ideale gelegenheid om elkaar terug te zien en beter te leren kennen. Een ontspannende dag met een bezoek aan de dieren, maar we koppelden er ook een inhoudelijk luik aan rond het centrale thema wonen van de campagne voor 17/10. Een heel geslaagde dag, dankzij het mooie weer en ook de sociale tarieven van Iedereen Verdient Vakantie in het kader van vakantieparticipatie.