Doodgaan onderaan de maatschappelijke ladder: elk overlijden raakt ons als basiswerkers

De RuimteVaart, armoedevereniging in Leuven, werd in eind 2020-begin 2021 geconfronteerd met een aantal overlijdens van bezoekers én vrijwilligers. Mensen die met een stille trom van de radar verdwenen. Het toont hoe de eerstelijnsondersteuning onvoldoende bereikbaar is voor zij die onderaan de maatschappelijke ladder staan, schrijft algemeen coördinator Freya Boelaert. De coronacrisis heeft die kloof alleen maar groter gemaakt. Freya getuigt over hoe elk afscheid er bij hen extra hard op inhakt.

De RuimteVaart creëert familiegevoel en tweede thuis in Leuven

Het gonst van de drukte als we bij De RuimteVaart in Leuven komen binnenvallen. Pascale en Marie-Josée ontvangen ons in het sociaal restaurant, waar ze in de keuken al druk bezig zijn. Pascale heeft jaren geleden De RuimteVaart leren kennen door een vriendin die als vrijwilliger in de keuken werkte. Marie-Josée is al 10 jaar actief in De RuimteVaart als vrijwilliger. Zij draait ook al een tijdje mee in de trekkersgroep van het Leuvens Collectief tegen Armoede.

(Dit verhaal is opgetekend vóór de coronacrisis)

Koningin Mathilde in online gesprek met kwetsbare jongeren en gezinnen

Op 20 november 2020, de Internationale Dag van de Rechten van het Kind, organiseerden UNICEF België en het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) een uitwisseling tussen Koningin Mathilde en kwetsbare jongeren en families van de armoedenetwerken in België. Het Netwerk tegen Armoede en het Brussels Platform Armoede gaven het platform aan een aantal kwetsbare jongeren en gezinnen om hun verhaal te doen.

Zo is het om te leven van een schamel pensioen

De laagste pensioenen optrekken ‘richting 1.500 euro’. Dat is de ambitie van de nieuwe regering. Wat het nieuwe pensioen voor hen zal betekenen, is nog niet duidelijk. Maar dat het moeilijk is om met hun huidig pensioen rond te komen, dat weten deze vijf getuigen zeker wel.

Brusselse armoedeverenigingen vragen dat overheid verder kijkt dan noodhulp

De coronacrisis heeft ook in Brussel ongemeen hard toegeslagen onder mensen in armoede. Verenigingen waar armen het woord nemen en andere armoedeorganisaties zagen zich verplicht om in recordtempo over te schakelen op noodhulp: voedselbedeling, medische posten, ... Plots kwamen problemen die wij al langer zagen toenemen onvermijdelijk aan de oppervlakte. De Brusselse overheid schiet vooralsnog te kort en moet dringend verder kijken dan noodhulp. De problemen waar mensen in armoede tijdens de coronacrisis geconfronteerd werden, zijn absoluut niet nieuw, maar worden nu op scherp gezet. Tekort aan kwaliteitsvolle huisvesting maakt 'in je kot blijven' allesbehalve vanzelfsprekend, zeker als het weinig groen in de omgeving niet meer publiek toegankelijk is. Toegang tot hulp werd plots nog veel moeilijker dan voordien. Bovendien worden mensen ook financieel geraakt. Brussels Platform Armoede en onze Brusselse verenigingen waar armen het woord nemen doen daarom een dringende oproep. Werk aan structurele maatregelen om armoede en sociale uitsluiting tegen te gaan, ook en vooral na de coronacrisis.

Leven in armoede in tijden van corona: achter de gevels van de lockdown

De coronacrisis heeft er zwaar in gehakt bij mensen met een laag inkomen. In 2 beklijvende video's ging het Netwerk tegen Armoede kijken achter de gevels van de coronacrisis. Hoe overleven mensen in armoede in lockdown? Wat zijn de financiële en mentale gevolgen van een leven met een inkomen onder de armoedegrens? Wat zijn de gevolgen op langere termijn en hoe kunnen we mensen vooruit helpen na de crisis?
We vroegen het aan mensen uit onze verenigingen in een aantal Zoom-gesprekken. Ze hebben het over inkomen, wonen, de digitale kloof, sociaal contact, onderwijs, hulp- en dienstverlening, het gezin …

Onderwijs in tijden van corona

Kinderen in armoede hebben grote problemen om bij te benen na 7 weken afstandsleren, en zeker nu sinds de paasvakantie ook nieuwe leerstof aangeboden wordt. Laptops raken niet waar ze moeten zijn en bovendien is de nood veel groter dan het aanbod van de 10.000 te verdelen computers. En zelfs met een laptop voor elk gezin is de digitale kloof verre van gedicht. Veerle, moeder van 2, en Yassin, 14 jaar oud, doen hun verhaal.

Deze week gratis te bekijken: Partij iedereen onder dak

Goed nieuws in corona-tijden. Le Centre de Video Bruxelles stelt deze week de film 'Partij iedereen onder dak' van onze vereniging Bonnevie voor. Ideaal om inspiratie op te doen voor de post-Corona-periode! De film is gemaakt door en met mensen in armoede die de droom van recht op kwaliteitsvolle en betaalbare huisvesting voor iedereen in beeld brengen. Een beklijvende film.

Heksenjacht op kwetsbare senioren moet stoppen

Senioren met een IGO (Inkomensgarantie voor ouderen), moeten dezer dagen angstvallig de komst van de postbode afwachten. Het IGO is een minimumuitkering voor mensen die onvoldoende arbeidsjaren kunnen aantonen voor een minimumpensioen. Dat gaat gepaard met een absurd controlemechanisme, waarbij de postbode moet checken of senioren thuis zijn. Wie even naar familie wil, bijvoorbeeld aan de kust, of even met een vereniging op vakantie gaat, moet dat vooraf melden. Veel senioren worden geschorst, omdat ze net niet thuis zijn als de postbode aanbelt, of simpelweg de bel niet hoorden. Het Netwerk tegen Armoede eist dat de heksenjacht zo snel mogelijk ophoudt en voerde samen met BA¨PN (Belgische Netwerk Armoedebestrijding), andere armoedenetwerken en de vakbonden actie tegen deze onmenselijke maatregel.

Lotgenoten maken elkaar sterker bij De Nieuwe Volksbond in Tongeren

“Ik ben de liefde gevolgd”, zegt André, als we hem vragen hoe hij bij De Nieuwe Volksbond terecht gekomen is. “En dat heb ik me nog geen moment beklaagd.” André is een van de vaste vrijwilligers bij de vereniging waar armen het woord nemen in Tongeren. Hij bemant de bar tijdens de ontmoetingsmomenten. Andy is er ook, hij houdt zich graag bezig met de tuin. “Mensen kunnen hier stap voor stap de vereniging leren kennen en hun eenzaamheid doorbreken. Want armoede, dat is een eenzaam leven. Lotgenoten maken elkaar hier sterker. De Nieuwe Volksbond heeft een belangrijke plek in mijn leven veroverd.”

Indra, alleenstaande moeder van drie: "Schoolkosten bezorgen mij soms slapeloze nachten

“Ik lig er soms nachten wakker van, van die schoolfacturen.” Dat zegt Indra uit Erpe-Mere, werkende alleenstaande moeder van drie kinderen. “Het zijn natuurlijk niet de enige facturen die ik op mijn bord krijg, maar het zijn wel de facturen die je absoluut niet wil laten liggen. Je kinderen gaan toch voor?”

Jongeren doen voorstellen voor toegankelijker CLB

Jongeren in armoede kijken niet alleen aan tegen hoe schoolkosten. Ze ondervinden nog heel wat andere drempels. Ze voelen zich vaak slecht op school, worden sociaal geïsoleerd en zijn vaker dan gemiddeld het slachtoffer van pestgedrag. Normaal gezien zou je dan bij het CLB van je school terecht moeten kunnen. “Maar vaak botsen jongeren ook daar op een muur”, zegt Jurgen van JongGentinActie, de jongerenwerking van onze drie Gentse verenigingen waar armen het woord nemen (Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen, De Zuidpoort en Sivi).

Katja, moeder van twee: "Tweedehandsboeken staan in een verborgen hoekje op de site

Katja heeft twee kinderen. Haar oudste dochter Mandy zet nu haar eerste stappen in het middelbaar onderwijs. “Ze wil dierenverzorging doen. Voor de schoolboeken heb ik alvast een factuur gekregen van €133,80, exclusief turnkleren en overall. En welke bijkomende kosten er tijdens het schooljaar nog gaan bijkomen, daar heb ik het raden naar. Wat ik wel al weet, is dat ik vier facturen per schooljaar mag verwachten. Ik ben nu al begonnen met geld opzij zetten. Ik wil niet voor onaangename verrassingen komen te staan.”

Peter, alleenstaande papa: "Je weet waar de schoolrekening begint, maar niet waar ze eindigt."

De richting van zijn dromen was het. “En dat is ze nog altijd zegt”, zegt Peter, alleenstaande vader. Zijn zoon Brian zit nu in het derde jaar Publiciteit en etalage. Hij leert er etalages maken, decors bouwen. De jongen kan er al zijn creativiteit in kwijt. “Bryan heeft het niet altijd gemakkelijk gehad op school, maar in deze richting kan hij zich echt uitleven. Ik ben heel trots op hem.” Dat betekent echter niet dat alles vanzelf gaat nu. De schoolkosten blijven als een schaduw over de schoolcarrière van Brian hangen.

Rasha, brugfiguur: "Ouders moeten voor 1 september weten wat een schooljaar hen zal kosten

“Je houdt het niet voor mogelijk hoeveel kopbrekens de schoolfactuur gezinnen bezorgt. En niet alleen de kosten op zich, die inderdaad vaak te hoog zijn om in één keer te betalen, maar ook de onduidelijkheid over wat men wanneer moet betalen. Een school zou toch voor 1 september aan ouders moeten kunnen vertellen wat een schooljaar hen zal kosten. Dat zou al veel stress en onzekerheid wegnemen. Maar dan nog blijft de betaalbaarheid een groot probleem.”

Sofie Vercoutere, directrice Atheneum Gentbrugge: "Maximumfactuur krijgt veel steun bij ouders, met of zonder financiële problemen

Waar in de politiek de dooddoeners vaak vooraf al klaar liggen om een maximumfactuur in het secundair onderwijs af te schieten, passen ze die in het Atheneum van Gentbrugge al jaren toe. “Mijn voorganger heeft die ingevoerd”, legt directrice Sofie Vercoutere uit. “Maar ik steun ze volmondig. We hebben hier wel wat leerlingen uit gezinnen die het niet breed hebben, maar zij moeten en zullen aan alle activiteiten meedoen, binnen- en buitenschools. En wij staan er ook op dat elke leerling van bij het begin van het schooljaar over alle lesmateriaal beschikt. Dat lukt, en wij hebben maar weinig onbetaalde facturen. Net dankzij de maximumfactuur. Die daagt ons uit om creatief te zijn.”

Onderwijs en werk voor iedereen? Jongeren zien het zo

Hoe realiseer je gelijke onderwijskansen voor elke jongere en hoe zorg je dat ze ook na de schoolbanken hun toekomst kunnen waarmaken? Het is een vraag die al vaak beantwoord is, maar zelden door eerst naar de jongeren zelf te luisteren. De jongerenwerking van Recht-Op ging met dit thema aan de slag en kwam terug met concrete antwoorden. Op een druk bijgewoonde conferentie gingen de jongeren hierover in gesprek, samen met Unicef België, Uit De Marge, Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad, Réseau wallon de lutte contre la pauvreté, Vormen en Stampmedia.