Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

Goednieuwsshow over dalende armoedecijfers tijdens coronacrisis is misplaatst

Het Netwerk tegen Armoede zag voor, tijdens en ook nu in de naweeën van de coronacrisis stijgende problemen bij mensen in armoede. Er komt ook een steeds grotere groep in de problemen. “Dat de armoedecijfers niet substantieel gestegen zijn, kan geen aanleiding geven tot een goednieuwsshow. De cijfers waren al hoog voor de coronacrisis”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx. “Vandaag leeft nog altijd 1 op de 10 Vlamingen en 1 op de 7 Belgen met een verhoogd armoederisico. Dat is simpelweg onaanvaardbaar in een welvarend land als het onze. Wij trekken vooral de conclusie dat de kloof niet groter geworden is omdat meer mensen, ook werkenden, het moeilijk kregen." Daarmee reageert ze op uitspraken van econoom Ive Marx, die suggereert dat mensen in armoede het nu beter hebben dan voor de coronacrisis. “Dat de huidige energiesteun voor mensen in armoede hen zou weerhouden om te gaan werken, is van de pot gerukt.” De indexering van hun uitkeringen is al lang en meermaals verdampt door duurdere energie en stijgende voedselprijzen, die veel zwaarder wegen in het budget van gezinnen met een laag inkomen.

Armoedenetwerken vinden maatregelen van energieakkoord noodzakelijke boei, maar zee blijft woelig

De regionale armoedenetwerken, verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), verwelkomen dat de overheid in de nacht van 14 op 15/3/2022 een akkoord heeft gesloten om de energiefacturen betaalbaarder te maken. De verlenging van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming zorgt voor een beetje ademruimte voor een miljoen gezinnen die in energiearmoede leven. De armoedenetwerken betreuren echter dat de maatregel niet structureel is verankerd en dat de bedragen niet zijn bevroren. Bovendien werd geen enkele gerichte maatregel getroffen voor mensen van de lagere middenklasse en worden ze aan hun lot overgelaten. De federale overheid reikt een boei aan, maar de storm van de prijsverhogingen blijft woelig, zowel voor de meest kwetsbaren als voor de lagere middenklasse.

Armoedenetwerken leggen voorstellen om energiearmoede tegen te gaan op tafel bij ministers Van der Straeten en Lalieux

De energieprijzen swingen de pan uit, eerst door de coronacrisis en nu door de oorlog in Oekraïne. Ondanks eerdere maatregelen om de energie voor kwetsbare mensen betaalbaar te houden, worden de prijzen steeds onbetaalbaarder voor hen. Op 10/3/2022 hebben federaal minister van energie Tinne Van der Straeten en federaal minister van Armoedebestrijding Karine Lalieux een aantal organisaties ontvangen om voorstellen en maatregelen te bespreken die energiearmoede kunnen tegengaan. De regionale armoedenetwerken, verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), hebben er vier aanbevelingen op tafel gelegd die ze eerder al geformuleerd hadden. “We vragen aan de federale regering de structurele verankering van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming, de uitbreiding van het sociaal tarief naar een grotere groep mensen, de tijdelijke bevriezing van het sociaal tarief en de modulering van de accijnzen volgens het inkomen”, aldus coördinator Caroline Van der Hoeven van het BAPN.

We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen

Peter Heirman, beleidsmedewerker Wonen bij het Netwerk tegen Armoede was op 8/3/2022 te horen in De Ochtend op Radio 1 en het radionieuws over de gasprijzen die de pan uitswingen: "We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen." Er is een uitbreiding van de groep mensen die recht heeft op een sociaal tarief, maar dat wordt telkens maar met drie maanden verlengd. "Zo creëert men veel onzekerheid: wat na die termijn?"

Vlaams Netwerk tegen Armoede stelt noodplan voor in strijd tegen stijgende huurprijzen

De huurprijzen bereiken nieuwe recordhoogtes, zo blijkt uit de CIB-Huurbarometer. Huurders met een laag inkomen voelen deze crisis het hardst. Net in het goedkoopste marktsegment is de krapte het grootst. Daardoor moeten mensen overleven in slechte woningen, die ook nog eens een torenhoge energiefactuur opleveren. Of hoe wooncrisis en energiecrisis elkaar versterken. “We roepen de Vlaamse Regering op om een noodplan uit te rollen in de strijd tegen de stijgende huurprijzen. Mensen in armoede uit onze 57 verenigingen hebben een aantal voorstellen uitgewerkt op korte en lange termijn voor de sociale én de private huurmarkt”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. De wachtlijst van 170.000 gezinnen voor een sociale woning moet dringend korter worden.

Maatregelen om hoge energiefactuur in te dijken zijn goed op korte termijn, maar niet goed genoeg

Dinsdagnacht 1/2/2022 werden de maatregelen bekendgemaakt om de hoge energieprijzen in te dijken. Een goede zaak dat de tijdelijke uitbreiding van het sociaal tarief naar in totaal 1 miljoen gezinnen er komt tot 1 juli. Maar we blijven pleiten voor een structurele verankering. De energieprijzen blijven onbetaalbaar voor mensen onder of net boven de armoedegrens.

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

Verlaging BTW-tarief energie geen oplossing op lange termijn

“De verlaging van het btw-tarief kan in het beste geval op korte termijn financiële ademruimte geven aan mensen met een laag inkomen, maar brengt op lange termijn niets bij”, zeggen het Vlaams Netwerk tegen Armoede en SAAMO in een gezamenlijke reactie op 13/1/2022. Die verlaging veroorzaakt een indexsprong doordat de index minder snel stijgt. De energieprijzen worden afgeremd, maar andere prijzen niet, waardoor mensen met een uitkering op termijn zelfs aan koopkracht dreigen te verliezen. De uitbreiding van het sociaal tarief is de enige manier om mensen met een laag inkomen stabiliteit te geven en te beschermen tegen de onbeheersbare energieprijzen.

Structurele verankering van uitgebreid sociaal energietarief dringt zich op

Eind 2021-begin 2022 zijn de energieprijzen enorm gestegen. Gas en elektriciteit zijn basisbehoeften, maar steeds meer gezinnen kunnen hun energiefactuur niet of nauwelijks betalen. Tot en met 31/3 is er een uitbreiding van het sociaal tarief voorzien voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming. Daarna dreigen serieuze problemen. Een structurele verankering van het uitgebreid sociaal energietarief dringt zich op.

Nieuw coronabeleid wordt aanslag op portemonnee

Door de versoepelde quarantaineregels met meer zelftesten zullen mensen dieper in de buidel moeten tasten. In Vlaanderen leeft 1 op de 10 in armoede. Voor mensen in armoede is elke euro die ze extra moeten uitgeven een euro te veel, ook al betalen mensen met een verhoogde tegemoetkoming maar 1 euro voor een zelftest. Heidi Degerickx, coördinator van het Netwerk tegen Armoede, reageert in Het Nieuwsblad en De Standaard van 6/1/2022.

Nieuw jaar, nieuwe regels: deze 4 maatregelen kunnen mensen in armoede voelen in hun portemonnee

Algemeen coördinator Heidi Degerickx had het op 2/1/2022 in De Ochtend op Radio 1 over wat er verandert vanaf 1 januari 2022. Sommige wijzigingen zullen mensen in armoede hard treffen.

Koningin Mathilde ontmoet het Brugfigurenproject op Sinterklaasdag

Zoals ieder jaar vieren vele gezinnen In België op 6 december Sinterklaas. Voor gezinnen die in armoede leven, is dit echter vaak een moeilijke en stresserende dag. Zij hebben immers niet de middelen om hun kinderen op deze dag extra te verwennen. Zij willen niets liever dan dat hun kinderen zich op deze dag niet uitgesloten voelen en dat ze net zoals de andere kinderen niet vergeten werden door de Sint. Dit is jammer genoeg niet altijd mogelijk.
Daarom ging Koningin Mathilde vandaag, samen met UNICEF België en de regionale netwerken tegen armoede verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), in gesprek met families en jongeren in armoede. In navolging van dit bezoek roepen BAPN en UNICEF België beleidsmakers op om structurele oplossingen te bieden voor de hoge kinder- en gezinsarmoede in ons land.
(foto: UNICEF België)

Vanaf 1 januari 2022 twee jaar uitsluiting van aanvullende ziekteverzekering voor wie lidgeld ziekenfonds niet betaalt

Vanaf 1 januari 2022 zorgt een wijziging binnen de wetgeving van de mutualiteiten ervoor dat leden maar liefst 2 jaar lang kunnen worden geschorst in 2022 en 2023 voor een recht op aanvullende verzekering, zoals een tand- of hospitalisatieverzekering. Dat gebeurt als ze sinds 2019 geen aanvullende bijdrage (lidgeld) hebben betaald voor de voorbije 24 en 36 maanden. De impact is gigantisch. “De maatregel treft het hele gezin, ook kinderen ten laste. Tandzorg, een beugel, (dag)opname in het ziekenhuis en voor- en nazorg, een specialist raadplegen, een bril … voor deze zorgen zal enkel nog wettelijke minimum terugbetaald worden door hun huidige ziekenfonds. Het is een onrechtvaardige maatregel die voor zwarte sneeuw kan zorgen in kwetsbare gezinnen, met zware gezondheidsproblemen en schrijnende toestanden tot gevolg”, aldus Heidi Degerickx, algemeen coördinator van het Vlaams Netwerk tegen Armoede.

Acties van armoedenetwerken op 17 oktober over heel het land vragen aandacht voor groeiende armoedeproblematiek

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen de regionale netwerken
armoedebestrijding verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) het onrecht aan de kaak dat armoede nog steeds is Volgens de laatste armoedecijfers leven in België maar liefst bijna 2 miljoen mensen in armoede of lopen zij een zeer groot armoederisico (18.9% van de ganse bevolking). Dit cijfer houdt nog geen rekening met de impact van de coronacrisis en de overstromingen in juli. Deze crisissen hebben net mensen in armoede het hardst getroffen. De grootste oversterfte door het coronavirus was bij mensen in armoede. Werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen hebben vooral lelijk huisgehouden in de wijken waar mensen in armoede leven. Dit hoeft ons niet te verbazen. Zij wonen immers in goedkope huurhuizen die vaak in minder goede staat zijn en zich bevinden in de wijken die het minst goed gelegen zijn.

Verlenging uitbreiding sociaal tarief voor energie positief maar biedt onvoldoende perspectief voor kwetsbare gezinnen

De regionale netwerken armoedebestrijding verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) juichen toe dat de federale regering in de begroting 2022 een prioriteit maakt van de strijd tegen energiearmoede. Het betaalbaar houden van de energiefactuur voor kwetsbare gezinnen door de uitbreiding van het sociaal tarief te verlengen en door de toekenning van de energiecheque is een goede beslissing in de huidige context van immens stijgende aardgasprijzen. Deze maatregelen zijn broodnodig om mensen met een laag inkomen de winter menswaardig te laten doorkomen. Om mensen in armoede na de gezondheids- en sociaal-economische crisis van het voorbije anderhalf jaar opnieuw een perspectief te geven zijn echter meer structurele, langetermijnmaatregelen. We willen dus een lans breken voor het duurzaam verankeren van het sociaal energietarief én de uitbreiding van de groep kwetsbare gezinnen op basis van de inkomensgrens.
Het Netwerk tegen Armoede reageerde op Radio 1 en één op 11 en 12/10/2021. Tessa en Cindy getuigden over hun energiekosten.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

De stem van mensen in armoede blijft onderbelicht

De stem van mensen in armoede blijft onderbelicht. Dat zeggen Katrien Boone van Howest en Pascale Cockhuyt van onze vereniging Vzw Wieder in een dubbelgesprek over participatie op Sociaal.Net: “Hoe kan het dat in een rijke samenleving 15 procent van de mensen niet genoeg geld heeft om menswaardig rond te komen? Welke mechanismen zitten daar achter?”

Steeds moeilijker toegang tot leefloon: Armoedenetwerken stellen alternatief voor GPMI voor en lanceren campagnes 17/10

Voor het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding is het Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie (GPMI) het ultieme voorbeeld van hoe het leefloon, het laatste financiële vangnet voor de meest kwetsbaren in onze samenleving, steeds meer voorwaardelijk wordt. Volgens de overheid moeten mensen die recht hebben op (en dus nood hebben aan!) een leefloon, ‘begeleid worden’. Maar het zwaartepunt ligt steeds meer op voorwaarden en controle in plaats van op begeleiding. Als gevolg daarvan neemt het risico tot non-take up of onderbescherming toe. Mensen in armoede ervaren de begeleiding niet meer als ondersteunend, maar als controlerend. Die ervaring blokkeert hun vooruitgang. Mensen kunnen via sancties zelfs uitgesloten worden van hun leefloon waardoor zij compleet zonder financiële middelen vallen.

In de aanloop van 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, roepen de netwerken armoedebestrijding verenigd in BAPN op voor een alternatief voor het GPMI, op maat van mensen in armoede, en lanceren zij hun publicatie “GPMI: te veel uitsluiting, te weinig begeleiding”.

Investeren in armoedebestrijding is investeren in welzijn én welvaart

In zijn Septemberverklaring sprak minister-president Jan Jambon over investeringen in welvaart om welzijn te bevorderen. Het Netwerk tegen Armoede mist de ambitie van de Vlaamse Regering om echt het verschil te maken op het vlak van armoedebestrijding en draait het graag om: investeer in welzijn en geef meteen ook een boost aan onze welvaart. Elke euro besteed aan mensen in armoede verhoogt hun koopkracht en draagt bij aan onze welvaart.

Het is te vroeg om een einde te maken aan de coronapremie van 50 euro voor kwetsbare groepen

"Het is moeilijk te begrijpen dat vanaf oktober het inkomen van de meest kwetsbaren met 50 euro verminderd zou worden". Daarom dringen de partners van het Belgisch Minimum Inkomen Netwerk (BMIN) er in Knack op 22/9/2021 op aan dat de regering-De Croo de huidige sociale #coronamaatregelen zou verlengen.

Schaf warme maaltijden in scholen niet zomaar af

Door de coronacrisis beslisten scholen tijdelijk warme maaltijden te schrappen. Maar nu het weer mag, kiezen er ineens tientallen voor een definitieve stop. Jammer, vinden experts, want zo’n middagmaal is net dé manier om de gezondheid en gelijkheid te bevorderen.

Jongerenverenigingen in gesprek met minister Dalle

Op 14/9/2021 ging een aantal jongeren van onze jongerenverenigingen Betonne Jeugd, VZW Recht-Op en Centrum Kauwenberg in gesprek met minister van Jeugd Benjamin Dalle. Het werd een toffe en leerrijke ervaring. Ze hadden ook een duidelijke boodschap voor de minister.

Recordaantal mensen beroept zich op voedselhulp tijdens coronacrisis

De coronapandemie heeft gezorgd voor een recordaantal mensen in armoede die beroep ‎moeten doen op voedselhulp in België. Hoewel meer middelen voor voedselhulp zeer welkom zijn, "mag voedselhulp enkel gezien worden als tijdelijke oplossing", zegt Heidi Degerickx, algemeen coördinator bij Netwerk tegen Armoede in MO Magazine. "Voedselhulp is goed in tijden van nood, maar geen structurele oplossing in de strijd tegen armoede."

BAPN roept federale regering op zo snel mogelijk werk te maken van ambitieus federaal plan armoedebestrijding

Anderhalf jaar na het begin van de coronacrisis en bijna een jaar na de vorming van de federale regering, is er nog steeds geen federale langetermijnstrategie voor armoedebestrijding. De volgende verkiezingen zijn gepland voor mei 2024. Dit betekent dat deze federale regering nog maar de helft van deze legislatuur de tijd heeft om een structureel armoedebeleid te voeren, op voorwaarde dat ze nu de nodige stappen voor de uitwerking ervan zet. De netwerken armoedebestrijding verenigd binnen BAPN dringen erop aan dat de federale regering een prioriteit maakt van een ambitieus en participatief plan armoedebestrijding dat vertrekt vanuit de noden en ervaringen van mensen in armoede zelf.

Zomerscholen dienen niet om alles op te lossen wat tijdens een schooljaar niet gelukt is!

In mei 2021 werkte het Netwerk tegen Armoede mee aan een webinar van Welzijnszorg over zomerscholen. We pleitten onder meer voor een aantrekkelijk aanbod van activiteiten, een niet-schoolse veilige setting, op basis van vrijwillige deelname, en een laagdrempelige organisatie. Zomerscholen dienen niet om alles op te lossen wat tijdens een schooljaar niet gelukt is!

Naar een inclusieve arbeidsmarkt

Aan het einde van het schooljaar komen heel wat schoolverlaters op de arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt in België geeft helaas niet voor iedereen dezelfde kansen en staat al jaren bekend voor de achterstelling van kwetsbare werknemers. De eerdere economische hoogconjunctuur tot 2020 heeft niet geleid tot een sterke verbetering. Bovendien heeft de coronacrisis die uitsluiting en achterstelling alleen maar vergroot. Daadkrachtig streven naar inclusie is de enige manier om structurele uitsluiting van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt aan te pakken, zo stellen LEVL, Handicap & Arbeid en het Netwerk tegen Armoede in de nota ‘Naar een inclusieve arbeidsmarkt’.

Signalenbundel 2.0 - Corona één jaar later

Van bij het begin van de coronacrisis verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Wat is de stand van zaken één jaar na de uitbraak van het virus? We vroegen het via de 58 verenigingen waar armen het woord nemen, Welzijnsschakels en ATD Vierde Wereld. De organisaties moesten noodgedwongen hun dagelijkse werking aanpassen. Ze gingen aan de slag met alternatieven om mensen in armoede te blijven bereiken en ondersteunen. De signalen en ervaringen zijn nu verzameld in de Signalenbundel 2.0.

Zullen we kwetsbaren bereiken voor coronavaccin?

Zullen we de meest kwetsbaren in onze samenleving wel bereiken om hen uit te nodigen voor een coronavaccin? Het is een vraag waar heel wat armoedeorganisaties en experten mee zitten. Zij vrezen dat velen uit de boot zullen vallen, onder meer door de brief die mensen moet uitnodigen. "Niet iedereen zal tot op het einde geraken", vrezen armoedeorganisaties.

De nieuwe covid-steunmaatregelen voor mensen in armoede zijn nodig, maar onvoldoende om een grote sociale crisis af te wenden

Op 10 december 2020 raakte bekend dat er een akkoord is binnen de Kern om een aantal nieuwe steunmaatregelen aan mensen in armoede en kwetsbare groepen toe te kennen. Deze hebben tot doel de sociale gevolgen van de coronacrisis te beperken. Op 18 december heeft de Ministerraad zich gebogen over deze maatregelen. Het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) verwelkomt de broodnodige extra steun die er voor mensen in armoede komt, maar maakt zich grote zorgen omdat deze onvoldoende zijn om een grote sociale crisis af te wenden.

Open brief 'Hoe respecteer je de nachtklok als je dakloos bent?'

Het project #Ikbensolidair is een samenwerkingsverband tussen 11.11.11, Caritas, Amnesty International, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, ACV en vele andere organisaties, waaronder het Netwerk tegen Armoede. Samen komen ze op voor de rechten van migranten, mensen op de vlucht en mensen zonder wettig verblijf. Zij worden bijzonder hard getroffen door de coronacrisis. Met de winter voor de deur schreven ze de open brief 'Hoe respecteer je de nachtklok als je dakloos bent?'

Nieuw Vlaams Actieplan Armoedebestrijding gemiste kans voor effectieve en structurele aanpak van armoede

De Vlaamse Regering heeft op 25 september 2020 het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2020-2024 (VAPA) goedgekeurd. Het Netwerk tegen Armoede is tevreden dat er werk is gemaakt van een VAPA, ondanks de coronacrisis. In volle crisis mensen in armoede betrekken is geen evidente opgave maar doet geen afbreuk aan het belang van een participatief beleid. “Dit actieplan stelt  teleur: er is weinig te merken van structurele maatregelen die een reëel verschil kunnen maken”, aldus waarnemend algemeen coördinator Nicolas Van Praet. “Omgekeerd valt in tal van acties de nadruk op de individuele verantwoordelijkheid van mensen op. We willen nu al aangeven dat er méér zal nodig zijn voor een VAPA dat die naam waardig is.” 

Hoge schoolkosten horen geen #StreepDoorJeRekening te zijn

Eén op vijf jongeren in Vlaanderen groeit op in armoede, met een inkomen van minder dan 60% van het mediaaninkomen. Scholen en leraren proberen om jongeren een goede opleiding te geven met altijd maar minder middelen en tijd. Toch zijn leerlingen vaak het kind van de rekening. De Corona-periode heeft bij veel ouders en opvoeders hard gewogen Deze periode heeft ook gezorgd voor geldproblemen bij veel mensen. Het verlagen van de schoolkosten in het secundair onderwijs is daarom nog belangrijker dan ervoor. Tijd voor actie!

Een éénmalige premie van 250 euro aan leefloners, mensen met een beperking en IGO-gerechtigden is onvoldoende

De versoepeling van de huidige lockdown-maatregelen betekent niet dat het einde van de Covid-crisis ingeluid wordt. Integendeel, extra inspanningen zijn net nu nodig om ervoor te zorgen dat de reeds bestaande armoede en ongelijkheden niet verder toenemen. Het gebrek aan financiële en materiële middelen maakte de lockdown-maatregelen extra zwaar voor mensen in armoede en kwetsbare groepen. Dit heeft onder andere duidelijke gevolgen op vlak van mentale gezondheid.

Brusselse armoedeverenigingen vragen dat overheid verder kijkt dan noodhulp

De coronacrisis heeft ook in Brussel ongemeen hard toegeslagen onder mensen in armoede. Verenigingen waar armen het woord nemen en andere armoedeorganisaties zagen zich verplicht om in recordtempo over te schakelen op noodhulp: voedselbedeling, medische posten, ... Plots kwamen problemen die wij al langer zagen toenemen onvermijdelijk aan de oppervlakte. De Brusselse overheid schiet vooralsnog te kort en moet dringend verder kijken dan noodhulp. De problemen waar mensen in armoede tijdens de coronacrisis geconfronteerd werden, zijn absoluut niet nieuw, maar worden nu op scherp gezet. Tekort aan kwaliteitsvolle huisvesting maakt 'in je kot blijven' allesbehalve vanzelfsprekend, zeker als het weinig groen in de omgeving niet meer publiek toegankelijk is. Toegang tot hulp werd plots nog veel moeilijker dan voordien. Bovendien worden mensen ook financieel geraakt. Brussels Platform Armoede en onze Brusselse verenigingen waar armen het woord nemen doen daarom een dringende oproep. Werk aan structurele maatregelen om armoede en sociale uitsluiting tegen te gaan, ook en vooral na de coronacrisis.

Gezinnen in armoede dreigen kopje onder te gaan in coronacrisis

Samen met andere armoedeorganisaties trekken wij al van bij het begin van de coronacrisis aan de alarmbel over de nefaste impact op kwetsbare gezinnen. Niet alleen (tijdelijk) werkzoekenden komen in de problemen. Voor mensen met een uitkering onder de armoedegrens is het leven flink duurder geworden. Het afstandsleren doet kinderen in armoede massaal afhaken, ondanks de inspanningen die heel wat scholen aan de dag legden. De alarmerende signalen die wij daarover aan het beleid overmaakten, werden aanvankelijk niet gehoord. Het beleid lanceerde wel een reeks noodmaatregelen om de ergste nood te lenigen, maar dat belette niet dat gezinnen zwaar in de problemen kwamen. Nu lijkt er toch een kentering in de maak. Of dat hopen we toch.

Laptopproject voor afstandsonderwijs mag geen financiële drempels opleggen

Netwerk tegen Armoede kreeg tal van signalen binnen van gezinnen die een 'gratis' laptop aangeboden kregen zodat hun kinderen afstandsonderwijs mee kunnen volgen. Gratis blijkt in dit geval nogal relatief te zijn, want sommige scholen geven met de laptop meteen een 'bruikleenovereenkosmst' mee met fikse schadevergoedingen als er iets zou mislopen. Onaanvaardbaar, want de scholen krijgen de laptops zelf kostenloos ter beschikking en zouden op die manier dus een schadevergoeding vragen voor laptops waar ze zelf geen cent aan uitgegeven hebben.

Netwerken tegen Armoede vragen krachtige maatregelen om gezinsinkomen te beschermen in coronacrisis

Kwetsbare jongeren worden over het hoofd gezien in coronacrisis

Netwerk tegen Armoede mist het perspectief van kinderen en jongeren in deze coronacrisis - in de eerst plaats van kwetsbare jongeren. We zijn nauw betrokken in de samenwerking tussen welzijn en jeugd om samen te kijken wat kwetsbare kinderen en jongeren, die vaak heel klein behuisd zijn zonder eigen kamer, digitale toegang en/of computer, nu nodig hebben en wat we hen kunnen bieden. We sporen de Vlaamse Regering aan om diezelfde reflex te maken en zijn blij dat minister van Jeugd Benjamin Dalle hier een lans voor breekt.

Armoedeorganisaties vragen prioriteit voor leerlingen met leerachterstand bij heropstart scholen

Armoedeorganisaties (Netwerk tegen Armoede, Uit de Marge, Welzijnszorg, Welzijnsschakels, ATD Vierde Wereld, Samenlevingsopbouw), samen met Vluchtelingenwerk Vlaanderen, reageren verbijsterd op verklaringen van de minister in het Vlaams Parlement. Afstandsleren is lang niet het succesverhaal dat minister Weyts er nu van probeert te maken. Wij vragen dringend dat bij de heropstart van scholen prioriteit gegeven wordt aan kwetsbare leerlingen. Anders dreigen duizenden leerlingen definitief af te haken.

Start niet met pre-teaching als een pak leerlingen uit de boot dreigt te vallen

Pre-teaching dreigt voor een pak leerlingen uit te draaien op een mislukking. 10.000 laptops zouden er tegen maandag verdeeld worden onder kwetsbare gezinnen. In het beste geval zullen ze pas over enkele weken op hun bestemming zijn. Bovendien geven scholen zelf aan dat er voor het secundair onderwijs alleen al minstens 18.500 moeten zijn om alle noden te lenigen. Voor Netwerk tegen Armoede is het duidelijk. Scholen noch gezinnen zijn klaar voor pre-teaching. En de gezinnen in armoede, vluchtelingen, jongeren in kwetsbare situaties… al helemaal niet. En laat dat nu net de groep zijn, de leerlingen met zogenaamde ‘lage sociaal-economische status’ (SES), die in ‘normale’ omstandigheden al het grootste slachtoffer is van de ongelijkheid in ons onderwijs. Daarom pleiten wij samen met de andere armoedeorganisaties voor uitstel van pre-teaching via afstandsonderwijs en de uitrol van alternatieven, zoals gericht lesaanbod op school voor kleinere groepen leerlingen.

Armoede-, vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties bundelen krachten en vragen interfederale taskforce voor mensen in kwetsbare positie

Nu zaterdag komen de partijvoorzitters bijeen om de huidige aanpak van de corona-crisis met de Federale regering te bespreken. Armoede-, vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties en vrijwilligersgroepen dringen erop aan dat alle partijen dit overleg op het hoogste niveau aangrijpen om een interfederale taskforce voor de ‘mensen in een kwetsbare positie’ op te richten. De organisaties, die over de nodige expertise, terreinkennis en netwerk beschikken, vragen hen hierbij te betrekken.

Geef kwetsbare leerlingen na de paasvakantie ondersteuning op school

Als de scholen ook na de paasvakantie dicht blijven, dreigt de onderwijskloof tussen leerlingen onoverbrugbaar te worden. Zeker als er ondertussen ook nieuwe leerstof aangereikt wordt. Daarom pleiten Netwerk tegen Armoede, Welzijnszorg, Welzijnsschakels, ATD Vierde Wereld en Samenlevingsopbouw voor maximale ondersteuning op de school zelf voor leerlingen die dat nodig hebben.

Gelijke onderwijskansen bij coronamaatregelen

Door de Coronamaatregelen worden scholen plots met bijzonder veel uitdagingen geconfronteerd. Natuurlijk moeten eindtermen of diploma’s niet op 3 weken behaald worden. Een opschorting van lessen is voor de slaagkansen van de meeste leerlingen daarom ook geen catastrofe. Maar denken we ook nu aan gezinnen in armoede? Zodat de ongelijkheidskloof niet nog groter wordt?
We zien alvast allerlei mooie initiatieven ontstaan in en rond scholen, op vlak van internetabonnementen, beleid… Die goede praktijken proberen we te bundelen ter inspiratie.

Brusselse en Vlaamse regering schorten uithuiszettingen op

Goed nieuws. Van bij het uitbreken van de coronacrisis en de strenge preventiemaatregelen hebben wij, samen met de andere armoedeorganisaties, gepleit voor een opschorting van uithuiszettingen. Het is onmogelijk om in je kot te blijven als je geen dak boven je hoofd hebt. De Brusselse regering volgde die aanbeveling snel op en nu is ook de Vlaamse regering gevolgd. Een belangrijke bescherming voor kwetsbare mensen die, zelfs zonder uithuiszettingen, hele zware weken tegemoet gaan.

Armoedeorganisaties doen concrete aanbevelingen om hulp te bieden tijdens coronacrisis

Mensen in armoede hebben al moeilijker toegang tot zorg en dienstverlening. Tijdens een acute crisis zoals nu dreigen ze totaal in sociaal isolement te verzeilen en essentiële hulp mis te lopen. De armoedeorganisaties (Netwerk tegen Armoede, Samenlevingsopbouw, Welzijnsschakels, Welzijnszorg en ATD Vierde Wereld) doen concrete aanbevelingen aan lokale besturen, dienstverleners en scholen om mensen in armoede niet aan hun lot over te laten.