24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in '24

Aan de vooravond van heel belangrijke verkiezingen in 2024 heeft het Netwerk tegen Armoede 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid opgesteld. De eisen en aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Ze zijn gebaseerd op onze standpunten van de voorbije jaren, die we hebben verdiept via kennisopbouw in de verenigingen en gevoed vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. We gaan met de speerpunten in gesprek met lokale, Vlaamse en federale beleidsmakers.

Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

Startdag 2023: Met een toekomstblik het nieuwe jaar in

Maar liefst 145 mensen uit 32 verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen, kwamen samen om het nieuwe jaar goed in te zetten op onze Startdag 24 januari. Dat we dit jaar 20 jaar zullen bestaan, lieten we niet onbesproken. De Startdag was de ideale manier om naar de toekomst en naar onszelf te kijken. Aan de hand van verschillende originele workshops kwamen we meer te weten over elkaars toekomstdromen. Daarnaast gingen we in gesprek over wat een vereniging betekent voor ons en hoe we de leefwereld van iemand in armoede zichtbaar kunnen maken op een creatieve manier. Het was een inspirerende dag die veel energie gaf om te blijven strijden tegen armoede. 

Vlaams minister Benjamin Dalle erkent 7 bijkomende verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen

Vlaanderen kent al sinds het armoededecreet in 2003 een structureel kader om de participatie van mensen in armoede aan het beleid te verzekeren. In 2009 werd hier uitvoering aan gegeven met onder meer de erkenning en subsidiëring van verenigingen waar armen het woord nemen. Sinds de laatste uitbreiding in 2013 werden er 52 van deze verenigingen erkend en gesubsidieerd. Dit voorjaar besliste de Vlaamse Regering om dit aantal op te trekken tot 58. Op 5/12/2022 maakte minister Dalle bij Doucheflux bekend welke 7 verenigingen vanaf 2023 een erkenning en bijhorende subsidiëring ontvangen: Compagnie & Co uit Lommel, Uit het Niets uit Vilvoorde, Kinderfonds De Tondeldoos uit Dendermonde, Doucheflux uit Anderlecht, Het Vonkje uit Beringen, Jong Gent in Actie uit Gent en VLOS uit Sint-Niklaas.

Armoede is als een spinnenweb waarin alles met elkaar verweven is

Op de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17 oktober lanceerde de VRT een video met Linde Merckpoel en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Ze vergelijken er armoede met een spinnenweb waarin alles met elkaar verweven is. Een probleem komt nooit alleen, maar gaat vaak gepaard met problemen op andere vlakken. Zo is het voor mensen in armoede vaak moeilijk uit het spinnenweb te geraken. Cindy getuigt in de video wat dat voor haar betekende en hoe ze er is uitgeraakt.

Spoorvisie zoekt centen

Wordt het spoor de ruggengraat van de Belgische duurzame mobiliteit? De Spoorvisie 2040 én de nieuwe beheersovereenkomsten met spoorwegmaatschappij NMBS en spoornetbeheerder Infrabel beloven een radicale heropwaardering van het spoorvervoer. Vorige week vrijdag kreeg ook het goederenvervoersplan groen licht, na aandringen van vakbonden, werkgeversorganisaties als VOKA en de havenbedrijven. Tegen 2030 moet het goederenvervoer verdubbelen.

3500 werknemers van 48 werkgevers fietsen tegen vervoersarmoede in oktober

Niet iedereen kan het zich veroorloven om zich te verplaatsen, want zich verplaatsen kost geld. Om mensen in vervoersarmoede te helpen fietst de Fietsersbond met de benefietactie Bike for Life samen met 48 werkgevers en hun 3500 werknemers naar het werk tijdens de maand oktober 2022. Door hun werknemers te sponsoren als ze met de fiets naar het werk komen brengen de werkgevers geld bij elkaar. Met de opbrengst worden via de lokale afdelingen van de Fietsersbond fietsen, deelfietsen en fietsonderhoud aangeboden voor wie in kansarmoede leeft. Weerman Bram Verbruggen en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp geven de aftrap van Bike for Life.

Fietsersbond en Netwerk tegen Armoede fietsen in tandem tegen vervoersarmoede

De Fietsersbond en het Netwerk tegen Armoede gaven op 15 september 2022 de aftrap van de solidaire fietscampagne Bike for Life bij de start van de Week van de Mobiliteit. Maar liefst 392.000 Vlaamse gezinnen hebben geen fiets in huis. 8% van de Vlamingen heeft geen toegang tot een vervoermiddel. Tijdens Bike for Life sponsoren werkgevers de fietsritten van hun personeel van 3 tot en met 31 oktober. De opbrengst gaat naar het project ‘Een fiets voor iedereen’ waarmee de Fietsersbond en het Netwerk tegen Armoede mensen in vervoersarmoede op weg helpen met een fiets.

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

Acties van armoedenetwerken op 17 oktober over heel het land vragen aandacht voor groeiende armoedeproblematiek

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen de regionale netwerken
armoedebestrijding verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) het onrecht aan de kaak dat armoede nog steeds is Volgens de laatste armoedecijfers leven in België maar liefst bijna 2 miljoen mensen in armoede of lopen zij een zeer groot armoederisico (18.9% van de ganse bevolking). Dit cijfer houdt nog geen rekening met de impact van de coronacrisis en de overstromingen in juli. Deze crisissen hebben net mensen in armoede het hardst getroffen. De grootste oversterfte door het coronavirus was bij mensen in armoede. Werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen hebben vooral lelijk huisgehouden in de wijken waar mensen in armoede leven. Dit hoeft ons niet te verbazen. Zij wonen immers in goedkope huurhuizen die vaak in minder goede staat zijn en zich bevinden in de wijken die het minst goed gelegen zijn.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

Brede alliantie geeft burgers stem in opwaardering openbare ruimte

Op 7/5/2021 lanceerde Netwerk Duurzame Mobiliteit een oproep aan de Vlaamse bevolking om lokaal de ruimte te veroveren. Elke burger kan via veroverderuimte.be een idee indienen over hoe zij de openbare ruimte in hun buurt graag ingericht zien. Elke droom is welkom, van broodnodig tot ‘te zot voor woorden’. Indienen kan tot eind juni.

Prijsstijgingen bij de NMBS denderen verder

Alles wordt duurder. Zoals met veel clichés schuilt ook in die uitspraak een grond van waarheid. De spoorwegen vormen geen uitzondering, want de trein nemen is sinds 1 februari duurder voor veel mensen. Niet in het minst voor mensen in armoede, zoals blijkt uit de bijdrage van ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp.

Onderzoek 'Minder mobiel, een bewuste keuze?'

Vervoersarmoede kent verschillende vormen en is een probleem voor verschillende groepen in onze samenleving. Om efficiënte beleidsmaatregelen te treffen tegen vervoersarmoede moet er rekening gehouden worden met elk van die doelgroepen. Dat blijkt uit een onderzoek dat door onderzoekers van verschillende universiteiten werd gevoerd, in samenwerking met Mobiel 21 en het Netwerk Duurzame Mobiliteit, waar ook het Netwerk tegen Armoede deel van uitmaakt.

Nieuw Vlaams Actieplan Armoedebestrijding gemiste kans voor effectieve en structurele aanpak van armoede

De Vlaamse Regering heeft op 25 september 2020 het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2020-2024 (VAPA) goedgekeurd. Het Netwerk tegen Armoede is tevreden dat er werk is gemaakt van een VAPA, ondanks de coronacrisis. In volle crisis mensen in armoede betrekken is geen evidente opgave maar doet geen afbreuk aan het belang van een participatief beleid. “Dit actieplan stelt  teleur: er is weinig te merken van structurele maatregelen die een reëel verschil kunnen maken”, aldus waarnemend algemeen coördinator Nicolas Van Praet. “Omgekeerd valt in tal van acties de nadruk op de individuele verantwoordelijkheid van mensen op. We willen nu al aangeven dat er méér zal nodig zijn voor een VAPA dat die naam waardig is.” 

Beperken van treinen naar kust, beperkt bewegingsvrijheid personen in armoede

Belga vroeg het Netwerk tegen Armoede om een reactie op de plannen om beperkende maatregelen op te leggen als gevolg van de vechtpartijen aan de kust en andere plaatsen tijdens het weekend van 8 en 9 augustus 2020, zoals het beperken van het aantal treinen naar de kust.

Alles bij het oude laten? Nee, bedankt

Ook middenveldorganisaties hebben lessen getrokken uit de coronacrisis. Ze scharen zich achter een progressieve agenda. Met een brede coalitie van middenveldorganisaties presenteren ze zeven prioriteiten voor een betere samenleving na corona.

Impact van coronacrisis op mensen in armoede

De coronacrisis heeft een zware impact op de financiële situatie en welzijn van mensen in armoede. Van bij het begin van de crisis gaan wij actief op zoek naar ervaringen van mensen binnen onze verenigingen waar armen het woord nemen. Ook andere armoedeorganisaties doen dat. Die bundeling van signalen wordt systematisch opgevolgd en geactualiseerd.

Lage emissiezone heeft negatieve sociale impact zonder investeringen in openbaar vervoer

De lage emissiezones duiken in steeds sneller tempo op in Vlaanderen. Antwerpen, Brussel en Gent zijn ermee gestart en kloppen zich op de borst over wat een voorbeeld moet worden van geslaagd milieubeleid. Het beleid moet volwaardige alternatieven aanbieden voor mensen die, noodgedwongen, een beroep moeten doen op een oudere, vervuilende wagen.

Klimaatbeleid kan niet zonder sociaal beleid

Klimaatbeleid zal sociaal zijn of zal niet zijn. Dat blijkt uit het 10de Tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting. Het verslag focuste deze keer op de sociale impact van het klimaatbeleid. Een terechte zorg, want terwijl mensen met een laag inkomen (vaak noodgedwongen) een kleine econlogische voetafdruk laten optekenen, dreigen ze wel de rekening te krijgen van een klimaatbeleid zonder sociale component. Denk maar aan de lage emissiezones of de koolstoftaks waar meer en meer over gesproken wordt. Mensen in armoede worden veel harder getroffen door dergelijke maatregelen, terwijl zij lang niet de grootste broeikasgasuitstoters zijn. Nochtans is een sociaal klimaatbeleid perfect mogelijk.

Lage emissiezone zonder alternatief vergroot vervoersarmoede

Het Netwerk tegen Armoede maakt zich zorgen over de lage emissiezones in Brussel, Gent en Antwerpen. Dergelijke maatregelen dreigen de vervoersarmoede te vergroten en de mobiliteitskloof tussen rijk en arm verder uit te diepen.

Armoede en vervoer

Mobiliteit speelt een belangrijke rol in de sociale uitsluiting van mensen in armoede in Vlaanderen