Dossier: welkom in Digitopia?

Het Brussels Platform Armoede en de 8 Brusselse verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen werkten 2 jaar lang rond digitale uitsluiting. De wereld waarin we leven wordt immers steeds meer digitaal. Digitalisering biedt mogelijkheden, maar schept ook een reeks nieuwe ongelijkheden die vaak disproportioneel gevoeld worden door mensen die al in armoede leven.
Daarom verzamelden ze getuigenissen, richtten ze hun blik op de drempels en uitdagingen, voerden ze actie, kwamen ze tot aanbevelingen en zetten ze enkele goede praktijken in de schijnwerpers.

Vijfde Interministeriële Conferentie Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid

Op 15/3/2024 vond de vijfde bijeenkomst van de Interministeriële Conferentie ‘Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid’ plaats. Het overleg tussen ministers van de verschillende beleidsdomeinen en bevoegdheidsniveaus heeft tot doel een sterk transversaal en structureel armoedebeleid te faciliteren. Onder leiding van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) brachten alle regionale armoedenetwerken hun gemeenschappelijke aanbevelingen en speerpunten voor de komende verkiezingen. We schoven specifiek 6 actiedomeinen naar voor: het belang van participatie van mensen in armoede, het recht op werk en een inkomen boven de armoedegrens, een sociaal rechtvaardige klimaattransitie door het pact wonen-energie, specifieke maatregelen voor mensen zonder wettig verblijf, het aanpakken van de digitale kloof en ten slotte het belang van de Europese Kindgarantie als hefboom voor de preventie van armoede bij kinderen en hun gezinnen.

Digitalisering en strengere voorwaarden zetten druk op sociale rechtvaardigheid

“De druk op de sociale rechtvaardigheid in onze samenleving is hoog. Mensen in armoede worden geconfronteerd met steeds meer digitale drempels én strengere voorwaarden om basisrechten voor een menswaardig leven op te nemen. De World Social Justice Day van vandaag 20 februari lijkt ons de ideale dag om de signalen uit onze armoedeverenigingen onder de aandacht te brengen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. Jaarlijks bevraagt het Netwerk tegen Armoede de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Met een aantal pertinente vragen krijgt het Netwerk een beeld van de werking van de verenigingen en de noden van mensen in armoede. Met die signalen stapt het Netwerk naar het beleid, zeker in dit belangrijke verkiezingsjaar. Opvallend: mensen krijgen moeilijker toegang tot dienstverlening door de toenemende digitalisering en strengere voorwaarden. Bovendien is er een stijgende groep mensen in dak- en thuisloosheid.

Gesprek met minister Dalle over beleid op het vlak van jeugd, Brussel en media

Op 20/9/2023 was het Netwerk tegen Armoede te gast bij Vlaams minister Benjamin Dalle voor een constructief en inspirerend overleg over zijn beleid ivm jeugd, Brussel en media. Op de agenda onder meer het toegankelijk en inclusief maken van jeugdwerk, het Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan, de aanpak en beeldvorming van de dak- en thuislozencrisis in Brussel, mediawijsheid bij mensen in een kwetsbare positie, beeldvorming van mensen in armoede ...

24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in '24

Aan de vooravond van heel belangrijke verkiezingen in 2024 heeft het Netwerk tegen Armoede 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid opgesteld. De eisen en aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Ze zijn gebaseerd op onze standpunten van de voorbije jaren, die we hebben verdiept via kennisopbouw in de verenigingen en gevoed vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. We gaan met de speerpunten in gesprek met lokale, Vlaamse en federale beleidsmakers.

Snelle digitalisering in de samenleving zorgt voor uitsluiting bij kwetsbaren: aanbevelingen vanuit de doelgroep van vzw De Sfeer voor de Stad Genk

Jackeline "Jacky" Pardo is studente maatschappelijk werk aan de UCLL. Voor haar eindwerk schreef ze een paper over digitalisering en werkte daarvoor nauw samen met De Sfeer, één van onze verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Samen met vrijwilligers van ontmoetingscentrum De Sfeer trok ze de straat op om lukraak mensen aan te spreken. Ze vroeg dan of ze ‘spijt hebben van de snelheid waarmee de digitalisering in onze samenleving evolueert’. Het werd geen lange lijst met vragen, omdat die de mensen zou afschrikken. Het eindresultaat kan u hier lezen.

Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

“Toegang tot het internet moet voor iedereen worden gegarandeerd”

Een computer en internetverbinding zijn geen basisrecht. Toch is het voor mensen in armoede moeilijk om zonder die essentiële hulpmiddelen mee te kunnen. Zeker nu er een steeds diepere digitale kloof gaapt tussen arm en rijk. Dit artikel werd gepubliceerd in De Standaard in samenwerking met Telenet.

Netwerk tegen Armoede en Vlaamse Scholierenkoepel vragen betaalbaar secundair onderwijs

De Vlaamse Scholierenkoepel stelde een adviesrapport op om meer gelijke kansen te creëren in het onderwijs. Een onmiddellijke bevriezing van de schoolkosten, gratis openbaar vervoer en een maximumfactuur zijn enkele standpunten. Het Netwerk tegen Armoede is blij dat er aandacht is voor het recht op onderwijs. Algemeen coördinator Heidi Degerickx gaf in De Ochtend van Radio1 op 21 november een reactie. Op 22 november was Ingrid, ervaringsdeskundigde uit één van onze verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen, te zien op VTM nieuws over de hoge schoolkosten.

Op bezoek bij minister Dalle voor Armoedebestrijding

Op 8/6/2022 was het Netwerk tegen Armoede op bezoek bij de kersverse Vlaamse minister voor Armoedebestrijding Benjamin Dalle. Het was een verrijkend en constructief gesprek. Hij toonde veel interesse in het gesprek met de ervaringsdeskundigen. Hij wil de kennis en ervaring van mensen in armoede maximaal meenemen in zijn beleid. Wij gaven hem onze prioriteiten in de strijd tegen armoede mee.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

Investeren in armoedebestrijding is investeren in welzijn én welvaart

In zijn Septemberverklaring sprak minister-president Jan Jambon over investeringen in welvaart om welzijn te bevorderen. Het Netwerk tegen Armoede mist de ambitie van de Vlaamse Regering om echt het verschil te maken op het vlak van armoedebestrijding en draait het graag om: investeer in welzijn en geef meteen ook een boost aan onze welvaart. Elke euro besteed aan mensen in armoede verhoogt hun koopkracht en draagt bij aan onze welvaart.

Naar een inclusieve arbeidsmarkt

Aan het einde van het schooljaar komen heel wat schoolverlaters op de arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt in België geeft helaas niet voor iedereen dezelfde kansen en staat al jaren bekend voor de achterstelling van kwetsbare werknemers. De eerdere economische hoogconjunctuur tot 2020 heeft niet geleid tot een sterke verbetering. Bovendien heeft de coronacrisis die uitsluiting en achterstelling alleen maar vergroot. Daadkrachtig streven naar inclusie is de enige manier om structurele uitsluiting van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt aan te pakken, zo stellen LEVL, Handicap & Arbeid en het Netwerk tegen Armoede in de nota ‘Naar een inclusieve arbeidsmarkt’.

Kwetsbare jongeren worden over het hoofd gezien in coronacrisis

Netwerk tegen Armoede mist het perspectief van kinderen en jongeren in deze coronacrisis - in de eerst plaats van kwetsbare jongeren. We zijn nauw betrokken in de samenwerking tussen welzijn en jeugd om samen te kijken wat kwetsbare kinderen en jongeren, die vaak heel klein behuisd zijn zonder eigen kamer, digitale toegang en/of computer, nu nodig hebben en wat we hen kunnen bieden. We sporen de Vlaamse Regering aan om diezelfde reflex te maken en zijn blij dat minister van Jeugd Benjamin Dalle hier een lans voor breekt.

Armoedeorganisaties vragen prioriteit voor leerlingen met leerachterstand bij heropstart scholen

Armoedeorganisaties (Netwerk tegen Armoede, Uit de Marge, Welzijnszorg, Welzijnsschakels, ATD Vierde Wereld, Samenlevingsopbouw), samen met Vluchtelingenwerk Vlaanderen, reageren verbijsterd op verklaringen van de minister in het Vlaams Parlement. Afstandsleren is lang niet het succesverhaal dat minister Weyts er nu van probeert te maken. Wij vragen dringend dat bij de heropstart van scholen prioriteit gegeven wordt aan kwetsbare leerlingen. Anders dreigen duizenden leerlingen definitief af te haken.

Start niet met pre-teaching als een pak leerlingen uit de boot dreigt te vallen

Pre-teaching dreigt voor een pak leerlingen uit te draaien op een mislukking. 10.000 laptops zouden er tegen maandag verdeeld worden onder kwetsbare gezinnen. In het beste geval zullen ze pas over enkele weken op hun bestemming zijn. Bovendien geven scholen zelf aan dat er voor het secundair onderwijs alleen al minstens 18.500 moeten zijn om alle noden te lenigen. Voor Netwerk tegen Armoede is het duidelijk. Scholen noch gezinnen zijn klaar voor pre-teaching. En de gezinnen in armoede, vluchtelingen, jongeren in kwetsbare situaties… al helemaal niet. En laat dat nu net de groep zijn, de leerlingen met zogenaamde ‘lage sociaal-economische status’ (SES), die in ‘normale’ omstandigheden al het grootste slachtoffer is van de ongelijkheid in ons onderwijs. Daarom pleiten wij samen met de andere armoedeorganisaties voor uitstel van pre-teaching via afstandsonderwijs en de uitrol van alternatieven, zoals gericht lesaanbod op school voor kleinere groepen leerlingen.

Armoedeorganisaties doen concrete aanbevelingen om hulp te bieden tijdens coronacrisis

Mensen in armoede hebben al moeilijker toegang tot zorg en dienstverlening. Tijdens een acute crisis zoals nu dreigen ze totaal in sociaal isolement te verzeilen en essentiële hulp mis te lopen. De armoedeorganisaties (Netwerk tegen Armoede, Samenlevingsopbouw, Welzijnsschakels, Welzijnszorg en ATD Vierde Wereld) doen concrete aanbevelingen aan lokale besturen, dienstverleners en scholen om mensen in armoede niet aan hun lot over te laten.

Online bankieren is hoge drempel voor veel mensen in armoede

Steeds meer banken verkleinen hun kantorennetwerk en verwijzen hun klanten door naar online bankieren. Praktisch en toegankelijk, behalve als je niet het budget hebt voor een computer of een smartphone of moeilijk kunt omgaan met digitale toepassingen.

Netwerk tegen Armoede op stage in het Vlaams Parlement

Op 5 en 13/12/2023 waren we met een aantal beleidscollega's te gast in het Vlaams Parlement om kennis te maken met een aantal parlementsleden en de werking van het parlement. We wisselden uit over thema's die een link hebben met armoede. Armoede manifesteert zich vaak op verschillende levensdomeinen tegelijk en komt nooit alleen. Daarom is het belangrijk om ook beleidsmakers op die verschillende domeinen inzicht te geven om armoede structureel aan te pakken. Het waren twee inspirerende dagen met een aantal interessante debatten, zoals over de digitalisering van het statiegeld of de basisbereikbaarheid van het openbaar vervoer van De Lijn. We legden er ook onze 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid voor uit ons memorandum voor de verkiezingen 2024.